Monument voor alle gevallenen

In 1951 wordt het nieuwe Stadhuisplein aangewezen als locatie van het Rotterdamse oorlogsmonument. In 1948 is er een prijsvraag geweest voor een dergelijk monument aan de Parkkade. Er was honderdduizend gulden ingezameld bij de Rotterdamse burgers, maar de schetsontwerpen konden niet bekoren. En er was twijfel over de locatie, omdat Rotterdam ook het Nationaal Koopvaardijmonument kreeg toegewezen, dat logischerwijs langs de rivier zou komen. Het door particulieren gefinancierde beeld van Zadkine was aanleiding een bescheidener opdracht te formuleren. In 1951 wordt een nieuw ontwerp van Han Richters (1915-2000) gepresenteerd; niet voortkomend uit een prijsvraag, maar vervaardigd in opdracht van het Rotterdams Comité Oprichting Gedenkteken. Het is een elf meter hoge bronzen beeldengroep met een nogal apocalyptische voorstelling van ruiters te paard. Het werk oogst veel waardering, maar blijkt veel te duur. Richters, een zoon van schilder Marius Richters, is dan zo teleurgesteld dat hij stopt als kunstenaar.

Dan benadert het comité, inmiddels Stichting Herrijzend Nederland geheten, in 1954 Mari Andriessen (1897-1979). Deze ervaren beeldhouwer heeft veel indruk gemaakt met zijn beeld De Dokwerker in Amsterdam. Het lukt wel dit monument te financieren. Op 19 december 1956 start de aanleg van de sokkel en op 4 mei 1957 wordt het Monument voor alle gevallenen 1940-1945 door prinses Wilhelmina onthuld. Het bestaat uit vier figuren: een vrouw, twee mannen en een kind. De vrouw kijkt terug naar het verleden (het stadhuis), de man met de spade kijkt naar de toekomst en de tweede man vormt een schakel tussen verleden en toekomst. Het kind heeft de toekomst.

In de sokkel van het beeld staat een gedicht van Clara Eggink:

Het werk des daags vraagt om een gave mens - men moet een ramp om zijn herstel vergeten. Zoals de zwerm der meeuwen op Uw havens, onafwendbaar keert de levensdrift. Toch stoelt Uw welvaart tevens 't ontijdig graf van die nu van geen opbouw weten. Gedenk deze onherstelbaarheid - dan zal uw nageslacht zijn brood in vrijheid eten.