Objecten

Slaak 034; 036 en Jacques Perkstraat 007

Projectgegevens

SID: 14
Object: 3
Beschrijving: Het SLAAKHUYS werd in 1952-54 gebouwd naar ontwerp van de architecten J.J.M. Vegter en P.A. Leupen in opdracht van N.V. De Arbeiderspers. Het gebouw, ook bekend als Het Vrije Volk, werd opgetrokken op de ruïnes van het gedeeltelijk verwoeste pand, die in het herbouwontwerp werden opgenomen.Het perceel wordt in het westen omsloten door de Slaak, in het noorden door de Willem Kloosstraat, in het oosten door de Jacques Perkstraat en in het zuiden door het Emantspad. Het bouwblok is ten opzichte van de overige bebouwing aan de Slaak teruggezet in de rooilijn. Op de begane grond omvat het complex vijf gedeelten: een voorgebouw, een drukkerij, een ruimte die in de bouwtekeningen wordt aangemerkt als 'stype', een rotatiehal en een garage.Het voorgebouw richt zich op de Slaak. Direct daarachter bevindt zich de drukkerij en de stype. De drukkerij is vanuit het voorgebouw bereikbaar, alsmede aan de noordzijde, de Willem Kloosstraat. Aan de westzijde wordt het complex afgesloten door de rotatiehal en aan de noordkant door de garage. Aan de zuidkant van de drukkerij bevindt zich een laag bouwdeel met een langgerekt rechthoekige plattegrond, dat doorloopt tot de stype.Het representatieve gedeelte wordt gevormd door het voorgebouw aan de Slaak. Dit gebouw telt vijf bouwlagen op een kelder. In de kelder zijn de technische voorzieningen ondergebracht, alsmede het was- en kleedlokaal, doucheruimten, opslagkamers, het archief en de fietsenberging. Op de begane grond is in de hal een vide ontstaan door de halve tussenverdieping en doordat in 1970 een entresol is aangebracht. De hoofdentree bevond zich oorspronkelijk in deze hal, maar is bij een herindeling van de begane grond in 1989 verplaatst van de westzijde naar de zuidzijde. Op de erboven gelegen verdiepingen is aan de westzijde de ruimte door middel van tussenschotten in kantoren van verschillende afmetingen verdeeld. Aan de oostzijde bevinden zich in het pand het trappenhuis, de liftschacht en een aantal vaste ruimten voor technische voorzieningen en opslag.Op het dak bevinden zich het waterreservoir, de liftmachinekamer en het ventilatiesysteem voor de centrale vloerverwarming.In de west- en oostgevels is de betonconstructie zichtbaar gehouden. In de voorgevel tekenen de op zes meter afstand van elkaar geplaatste kolommen in het exterieur af. Ze zijn daar met kleine groene serpentinotegels met een ruw oppervlak bekleed. Links in de gevel is een trapeziumvormige erker aangebracht. Deze wordt aan de bovenzijde afgesloten door een uitkragend, licht naar boven gebogen lessenaarsdak bekleed is met geribd beton. Rechts naast deze erker is de oorspronkelijke ingangspartij te zien. Rondom de ingangspartij is de gevel bekleed met lichtgeel serpentino. Tussen de ingang en de erker is wit serpentino aangebracht. Voor deze ingang is een zwarte leistenen trap aangelegd, waarvan de onderste trede onder de erker als een plint doorloopt. Links naast de ingang is op 5 juni 1959 het gevelplastiek 'De Koerier' van W. Couzijn geplaatst. Rechts van de ingang loopt vanaf de helft van de breedte van de gevel tot om de hoek van het pand, een uit de gevel geplaatste vitrinekast. De vitrinekast heeft een stalen kozijn dat met stalen reliëfstrips is bekleed.In het rasterpatroon van de zichtbare betonconstructie op de verdiepingen zijn grote rechthoekige tuimelramen aangebracht met borstweringen van betonplaat. Op de vierde verdieping zijn in de gevel drie vierkante balkons aangebracht die door dubbele deuren ontsloten worden. Rechts daarnaast is een muurdeel bestaande uit vier vensters, iets uit de gevel naar voren gezet.De noordelijke en zuidelijke kopgevels bestaan uit twee metselwerkvlakken, hetgeen benadrukt wordt door een verdiept liggende koperen regenpijp. De bovenranden van de gevelvlakken lopen schuin omlaag naar elkaar toe. Beide gevels zijn bekleed met rode Enzelenzer tichelsteen waarin kruismotieven zijn aangebracht. In de zuidgevel zijn onderin twee rechthoekige vensters aangebracht.Het dak dat verdiept tussen deze gevels ligt, is overlangs licht geknakt, waardoor een flauw hellend dak ontstaat. De dakschilden hebben overstekken en houten goten met klossen.Bij de huidige ingangspartij is een vrijstaande, stortbetonnen parasolvormige luifel geplaatst, waarachter het langwerpig bouwdeel is opgetrokken waarin de boekhandel van De Arbeiderspers gehuisvest was. Dit deel strekt zich uit langs de zuidgevel tot het trappenhuis dat de stype van binnenuit ontsluit. De glaspui is geplaatst tussen een betonnen dakrand en dito plint. Onmiddellijk aan de achterkant van het voorgebouw grenst een derde bouwdeel, dat bestaat uit een bouwlaag op een kelder. Op de begane grond bevindt zich een grote ruimte, waarin oorspronkelijk de drukkerij gehuisvest was. In de kelder zijn opslagruimten ingericht. Dit bouwdeel onderscheidt zich in het exterieur door vijf schaaldaken en grote glaspuien in de zuidgevel. De schaaldaken zijn met kurk en ruberoid afgedekt.De stype is tot stand gekomen als verbouwing van het oude gebouw. Boven de stype bevindt zich een kantoor en een deel van de kantine, die per lift vanuit de drukkerij bereikbaar zijn. De kantine is voorzien van een voordrachtsruimte, garderobe, keuken en open terras en wordt vanaf de oostelijke straatzijde ontsloten door een aparte ingang, evenals de twee vroegere dienstwoningen die op dezelfde verdieping boven de rotatiehal lagen. De dienstwoningen maakten in 1970 plaatst voor een extra verdieping. Het trappenhuis dat dit deel vanuit de laagbouw ontsluit, is losgemaakt uit het gebouw en staat tussen de zuidgevel van de stype en de oostgevel van de boekwinkel. De gevel van het trappenhuis is aan de korte kant gesloten en bekleed met witte geglazuurde baksteen en is aan de lange kanten opengewerkt door middel van glaspuien.Aan de oostzijde van het complex liggen de voormalige rotatiehal en een garage. Tussen deze ruimten is een ontsluiting met de Jacques Perkstraat gemaakt die toegang geeft tot de kantine en de vroegere woningen. De gevels van de drie dienstwoningen bestonden uit zes in- en uitspringende vlakken doordat naast de woonkamers dakterrassen waren aangelegd. De betonvloeren van de terrassen hadden aangestorte borstweringen en staken ten opzichte van woonkamergevels iets uit. De woonkamergevels bestonden uit een in het bouwdeel geplaatste pui met in het midden over de gehele breedte een venster. Hier was links naast het midden een kozijn geplaatst met een tweedelig openslaand venster. De borstwering was van een geribbeld materiaal. Aan de bovenzijde van het venster was een strook aangebracht van hetzelfde materiaal. De woningen hadden betonnen vloeren die in de gevels zichtbaar waren gelaten, en een gemetselde opbouw. De woningen omvatten vier kamers en waren op het zuiden georiënteerd. De zuidgevel wordt gevormd door de glaspuien van de voormalige drukkerij, met daar voorlangs de glaswand van de vroegere boekwinkel. Rechts naast het trappenhuis springt de gevel in naar een oude rooilijn waarin het vroegere gebouw gelegen heeft. De gevel van de rotatiehal en de extra verdieping daarboven zijn bekleed met witte kunststof platen met een damwandstructuur, die na een verbouwing aangebracht zijn.In de oostgevel is de indeling van het gebouw af te lezen. De gevel van de garage is opgetrokken uit baksteen en heeft een betonnen plint en daklijst. Direct onder de daklijst is een vensterstrook aangebracht met gewapend glas. In deze gevel bevindt zich rechts naast het midden een kanteldeur met een personeningang. Het trappenhuis dat de bovenverdieping uitsluit heeft een glaspui die door middel van smalle kozijnen in een onregelmatig patroon van vierkante vensters is verdeeld. Links hiervan is de gevel opengewerkt: in de rasterverdeling zijn drie deuren aangebracht, twee brede kanteldeuren met een smalle deur ertussen, waarboven drie vensters tot op de vloer van de verdieping doorlopen. De hoek Jacques Perkstraat-Emantspad springt terug. De noordgevel is hier aan de rechterzijde bekleed met witte geglazuurde baksteen, waarnaast een deur toegang geeft tot de portiersruimte. Vervolgens delen schuin naar boven toelopende constructiedelen de gevel op de begane grond in acht traveeën, waarin grote vierkante vensters geplaatst zijn in stalen kozijnen. Onder de vensters is een band van betonnen borstwering aangebracht. In de drie linkertraveeën zijn deuren aangebracht en is de gevel met wit- en zwartgeglazuurde baksteen bekleed. Tenslotte is een expeditie-ingang in een betonlijst aangebracht.De pui van de rotatiehal aan de linkerkant toont eveneens de betonconstructie. Binnen dit raster die de gevel in drieën deelt, zijn twee expeditiedeuren aangebracht met daartussen een smallere deur. Hierboven is een geribd stalen borstwering aangebracht die de deuren van een erboven gelegen verdieping scheidt. Rechts hiervan bevindt zich een ingang met daarboven een vierkant venster.Het gebouwencomplex heeft een gewapend betonnen stapelconstructie met deels een gemetselde opbouw en deels voorzetpuien. De gevels zijn opgebouwd bekleed en ingevuld met Enzelenzer tichelsteen, beton, geglazuurd baksteen, glas, geribd betonnen borstweringen en natuursteen (travertin en serpentino).
Adres: Slaak 034; 036 en Jacques Perkstraat 007
Architecten: Vegter, J.J.M.; Leupen, P.A. (ir. J.J.M. Vegter en ir. P.A. Leupen)
Buurtnaam: KRALINGEN-WEST
Huidige functie: openbare voorziening(en); amusementshal
Naam complex: Het Vrije Volk
Ontstaansperiode: 1951-1955
Oorspronkelijke functie: bedrijven

Adres

Naam complex: Het Vrije Volk
Adres: Slaak 034; 036 en Jacques Perkstraat 007
Straatnaam: SLAAK
Postcode: 3061CS
Secundaire adressen: -

Archief

Archiefnummer: BWT-nr.
Bijzonderheden: -
Formuliernummer: 11266
Registratie nummer BWT: P16.24'51
Vindplaats bouwtekeningen: GAR

Bouwkundig

Aantal bouwlagen: 05; kelder; deels 03
Bijzonderheden: in de west- en oostgevels van het voorgebouw zijn grote rechthoekige zogenaamde Deense 'Victoria' tuimelramen geplaatst
Constructie: gewapend beton
Dak: licht geknikt dak van gewapend beton, bekleed met klinkerisoliet
Gevel: beton, baksteen (Enzelenzer tichelsteen), wit, lichtgrijze en zwart verglaasde baksteen, glas, geribd stalen borstweringplaten, natuursteen (leisteen en travertin)
Interieur: -
Toegepaste kunst: links naast de ingang is op 5 juni 1959 het bronzen gevelplastiek 'De Koerier' van Wessel Couzijn aangebracht
Vensters & Kozijnen: hout, staal

Functie

Bijzonderheden: voormalig gebouw voor Het Vrije Volk/de Arbeiderspers; momenteel in gebruik als kantoor van de deelgemeente en als poolcenter
Huidige functie: openbare voorziening(en); amusementshal
Oorspronkelijke functie: bedrijven
Type complex: bedrijfsgebouw

Geografisch

Appartementnummer: -
Artol cordinaten X-as: 9384711
Artol cordinaten Y-as: 43763311
Bijzonderheden: -
Buurtnaam: KRALINGEN-WEST
Buurtnummer: 41
Kaartcode: U3
Kadastraalnummer: 04AE00676
Sub-buurtnummer: 6
Wijk: H

Inventarisatie

Datum: 1995/10/24
Dia's?: ja
Dianummers: 11266 01 W 11266 02 N 11266 03 O 11266 04 Z 11266 05 Z
Inventarisatie datum: 1995/11/01
Mutatiedatum: 1996/01/10
Naam inventariseerder: ElS
Naam muteerder: ElS

Restauratie

Bijzonderheden: in 1966 werd de rotatiehal aan de zuidzijde uitgebreid. In 1970 werden ten behoeve van een extra verdieping op de rotatiehal de dienstwoningen, die als blokken op de betonconstructie van de garage geplaatst waren, afgebroken. De gevel van deze nieuwe verdieping is met grijze kunststofplaten bekleed. In datzelfde jaar werd in het voorgebouw aan de zuidkant in het interieur een entresol aangebracht. In 1987 werd de bestemming veranderd tot parkeergarage; in 1989 werd de begane grond opnieuw ingedeeld en de entree verplaatst naar de hoek Slaak-Emantspad.Reg.nr. BWT vergroten en gedeeltelijk veranderen van het pand aan de zuidzijde (rotatiehal): B2.1257'65Reg.nr. BWT slopen van dienstwoningen: B2.287'70Reg.nr. BWT aanbrengen van een entresol in de hal: B2.799'70
Monument?: nee
Monumentnummer: -
Restauratie architect: -
Restauratie jaar: -
Restauratie?: nee
Rijksprovinciaalgemeentelijk monument: -
Sloopgegevens: -

Stedenbouwkundig

Bijzonderheden: -
Expeditiehof: nee
Hoekoplossingen: -
Rooilijngegevens: het gebouw is vrijstaand gesitueerd en wordt rondom door straten omgeven
Vrijstaand?: ja

Uitvoerenden

Adviseur: ir. A. Aronsohn ci
Architecten: Vegter, J.J.M.; Leupen, P.A. (ir. J.J.M. Vegter en ir. P.A. Leupen)
Bijzonderheden: supervisor: Rein H. Fledderusde grond was eigendom van de N.V. De Arbeiderspers, werd na het bombardement onteigend en vervolgens door De Arbeiderspers gehuurd
Constructeur: Aannemersbedrijf firma Kwaaitaal, Rotterdam
Datum opname BWT: 1955/09/21
Kunstenaar: W. Couzijn
Ontstaansperiode: 1951-1955
Opdrachtgever: N.V. De Arbeiderspers
Stichtingsjaar: 1954