Objecten
Benthemstraat 011; 013 en 025, Benthemstraat 002 t/m 010 en Schiekade 840; 842
Projectgegevens
- SID
- 1
- Object
- 22
- Beschrijving
- De ontstaansgeschiedenis van het SCHOLENCOMPLEX dat uiteindelijk door Koningin Juliana in mei 1970 geopend werd, is nogal ingewikkeld. Destijds was de opgave voor een dergelijk mammoetproject geheel nieuw (de stichtingskosten bedroegen ruim 70 miljoen gulden), toch is het vraagstuk van de architectenkeuze niet aan de orde geweest. Unaniem werd de architect H.A. Maaskant, de ontwerper van grote projecten als het Groothandelsgebouw en het industriegebouw aan de Oostzeedijk en Goudsesingel, als de aangewezen persoon beschouwd. De toenmalige Wethouder van Onderwijs de heer J. Vlerk, had er in 1955 niet meer dan één telefoontje voor nodig.Hij voorzag Maaskant tevens van het schets van de situatie, waarop een achttal hogere volumes stonden aangegeven op een L-vormige onderbouw parallel aan het spoor (Hofpleinlijn) en de Heer Bokelweg. Het perceel werd aan de noord- en oostkant begrensd door de Teilingerstraat en de Schiekade. In de oksel van het geplande volume lag de Nationale Levensverzekeringsbank en haar toekomstige uitbreiding, hoogbouw op de plek waar het kerkje van Meischke stond (volgens Maaskant een uiting van cultuurpessimisme), en dat ervoor zou moeten wijken. Maaskant stelde direct voor om de aparte volumes voor de verschillende scholen onder te brengen in een verzamelgebouw. Een verzamelgebouw zou flexibeler zijn in het opvangen van eventuele uitbreiding daarnaast vond Maaskant het van belang dat er een dergelijk groot gebouw ook een stedelijke schaal vereiste. Van een verzamelgebouw was wat hem betreft geen sprake: in het volume bleven de scholen strikt van elkaar gescheiden, hadden zij een volkomen zelfstandig horizontaal en verticaal verkeerscircuit en collectieve entrees ontbraken. Hoewel men toentertijd deze strikte segregatie voorstond, al snel waren deze opvattingen achterhaald en vond men het scholencomplex een gemiste kans.In 1960 werd een goedkeuring gegeven aan de plannen, een eis was wel dat er zo snel mogelijk met de bouw werd gestart. Omdat de opdrachtgever het pakket van eisen nog niet rond had, kreeg Maaskant ook de opdracht voor het ontwerp van een gymnastiektoren nabij de plek waar de uitbreiding van de 'Nationale' was gepland. Door tegenwerking van het kerkbestuur werd hiervan afgezien. De sporttoren, het Akragon, werd geprojecteerd in de as van de Coolsingel op de hoek van de Schieweg. De ruimte tussen het Akragon en het hoofdvolume werd gereserveerd voor de toekomstige uitbreiding. Hiermee lag de vorm van het complex vast. Zeer tegen de wens van Maaskant in werd slechts een deel van het hoofdvolume onderkelderd, waar plaats is voor een fietsenkelder, bereikbaar via een verdiepte rijstraat aan de voorzijde van het hoofdgebouw. De straat is breed genoeg voor auto's, een klein aantal daarvan kan ook in de kelder worden geparkeerd.Tijdens de bouw van het skelet, bleek het volume al te klein voor de huisvesting van acht scholen. De kantines werden daarom gehalveerd (dan maar twee keer pauze) en boven op het volume werd een tiende verdieping toegevoegd. Ook werd de bouw van het tussenlid (zeven verdiepingen) direct in uitvoering genomen.Het totaal aantal bouwlagen van het Akragon was tien, tot groot verdriet van Maaskant die de mening was toegedaan dat 'een toren nooit hoog genoeg [kon] zijn' (interview met Maaskant 'Ik ben een rustig mens' in Bouw, 1971 (52)). Ook hier bleek het volume achteraf te klein te zijn, maar toen konden er geen groot aantal verdiepingen meer bovenopgezet worden, alleen nog een dakverdieping geconstrueerd met behulp van een staalskelet. De aula, centraal in het hoofdvolume, werd gaandeweg het ontwerpproces een waar theater dat op instigatie van Maaskant, werd gesierd met een groot glas-in-beton kunstwerk van Karel Appel. Alle drie volumes zijn op de begane grond door laagbouw met elkaar verbonden.De vormgeving van de onderdelen is verschillend, in het geval van het hoofdvolume is zelfs de westgevel anders gedetailleerd dan de oostgevel. In de westgevel (voorgevel) is het betonskelet vrijwel geheel blootgelegd, de verticale elementen tonen de moduulmaat, horizontaal wordt de gevel geleed door de afwisseling van stroken glas en borstwering (beton). De gevel aan het spoor (waarachter de trappenhuizen) is veel geslotener. Hier is de constructie juist verborgen achter de brede borstwering. De strenge horizontale geleding wordt hier en daar doorbroken door bredere glasoppervlakten.Het karakter van de gevels van het tussenlid wordt bepaald door de afwisseling van stroken borstwering en glas, een regelmaat die alleen wordt onderbroken door de uitbouw van het asymmetrisch gelegen trappenhuis dat met een doorlopende glaswand wordt verlicht.Het Akragon is eveneens horizontaal geleed maar zit gecompliceerder in elkaar. Ook hier een afwisseling van vensterstroken en brede betonnen borstweringen, maar om de twee verdiepingen springt de gevellijn iets terug waardoor er een loggia wordt gecreëerd. Aan de bovenkant wordt het volume afgesloten door een teruggelegde dakverdieping waarvan het dak op de hoekpunten iets omhoog loopt. Het geheel staat op een brede betonnen basement. Een prachtig detail is te vinden aan de noorwestzijde waar boven de onderbouw een schitterend geprofileerde, met aluminium bedekte brede en schuin omhoogstekende lichtschacht is geprojecteerd.
- Adres
- Benthemstraat 011; 013 en 025, Benthemstraat 002 t/m 010 en Schiekade 840; 842
- Architecten
- Maaskant, H.A.; Dommelen, P.W. van; Kroos, J.; Senf, H.J. (bureau Maaskant, Van Dommelen, Kroos en ir. Senf)
- Buurtnaam
- AGNIESEBUURT
- Huidige functie
- school; theater
- Naam complex
- Technikon, Akragon en Hofpleintheater
- Ontstaansperiode
- 1955-1970
- Oorspronkelijke functie
- school; theater
Adres
- Naam complex
- Technikon, Akragon en Hofpleintheater
- Adres
- Benthemstraat 011; 013 en 025, Benthemstraat 002 t/m 010 en Schiekade 840; 842
- Straatnaam
- BENTHEMSTRAAT
- Postcode
- 3032AA
- Secundaire adressen
- -
Archief
- Archiefnummer
- BWT-nr.
- Bijzonderheden
- -
- Formuliernummer
- 33245
- Registratie nummer BWT
- B2.1457'60; B2.79'64; B2.1051'64
- Vindplaats bouwtekeningen
- GAR
Bouwkundig
- Aantal bouwlagen
- 11
- Bijzonderheden
- -
- Constructie
- gewapend beton, behalve de dakverdiepingen van zowel het hoofdvolume, het tussenstuk en het Akragon die een staalconstructie hebben
- Dak
- plat
- Gevel
- beton en glas
- Interieur
- wordt gerenoveerd
- Toegepaste kunst
- glas-in-beton kunstwerk van Karel Appel in de westgevel van het hoofdvolume (Hofpleintheater)
- Vensters & Kozijnen
- oorspronkelijk van staal, bij renovatie vervangen
Functie
- Bijzonderheden
- -
- Huidige functie
- school; theater
- Oorspronkelijke functie
- school; theater
- Type complex
- scholencomplex met gymnastiektoren, theater en dienstwoningen
Geografisch
- Appartementnummer
- -
- Artol cordinaten X-as
- 9234892
- Artol cordinaten Y-as
- 43817570
- Bijzonderheden
- -
- Buurtnaam
- AGNIESEBUURT
- Buurtnummer
- 15
- Kaartcode
- U3
- Kadastraalnummer
- 08AD00526
- Sub-buurtnummer
- 2
- Wijk
- E
Inventarisatie
- Datum
- 1994/02/10
- Dia's?
- ja
- Dianummers
- 33245 01 W (technikon) 33245 02 W idem 33245 03 W idem 33245 04 NW idem 33245 05 NO idem 33245 06 Z (tussenstuk) 33245 07 Z idem 33245 08 N idem 33245 09 NW (akragon) 33245 10 W idem 33245 11 ZW idem 33245 12 O idem
- Inventarisatie datum
- 1994/02/10
- Mutatiedatum
- 1996/03/20
- Naam inventariseerder
- PvR/AnT
- Naam muteerder
- AnT
Restauratie
- Bijzonderheden
- vanaf 1993 is men bezig aan de renovatie van het complex, met het Akragon is men in 1995 gereed gekomen
- Monument?
- nee
- Monumentnummer
- -
- Restauratie architect
- -
- Restauratie jaar
- -
- Restauratie?
- nee
- Rijksprovinciaalgemeentelijk monument
- -
- Sloopgegevens
- -
Stedenbouwkundig
- Bijzonderheden
- -
- Expeditiehof
- nee, wel expeditietoegangen
- Hoekoplossingen
- -
- Rooilijngegevens
- de rooilijn van het hoofdvolume volgt het traject van het spoor en van de Heer Bokelweg; het Akragon staat in de as van de Coolsingel, op de hoek van de Schiekade
- Vrijstaand?
- ja
Uitvoerenden
- Adviseur
- ir. Jongen N.V., H.H. Mittelberg en J.A. Verhoeven N.V.
- Architecten
- Maaskant, H.A.; Dommelen, P.W. van; Kroos, J.; Senf, H.J. (bureau Maaskant, Van Dommelen, Kroos en ir. Senf)
- Bijzonderheden
- aannemer: Dura's Aannemingsbedrijf, Rotterdam
- Constructeur
- Dura's Aannemingsbedrijf
- Datum opname BWT
- 1970/11/17
- Kunstenaar
- Karel Appel
- Ontstaansperiode
- 1955-1970
- Opdrachtgever
- Gemeente Rotterdam
- Stichtingsjaar
- 1964