Objecten
Boompjes 250 en Rederijstraat 003 t/m 013 (oneven)
Projectgegevens
- SID
- 9
- Object
- 8
- Beschrijving
- In opdracht van De Nederlandsche Bank N.V. (DNB) wordt tussen 1950 en 1955 de eerste naoorlogse nieuwbouw aan de Boompjes neergezet, de zogeheten Bijbank van DNB. Het verrijst op bijna dezelfde plaats als haar verwoeste voorganger, met het verschil dat het volume nu evenwijdig aan de Boompjes komt te liggen in laats van er haaks op.Het is een in traditionele stijl opgetrokken bouwwerk dat eind jaren veertig ontworpen is door H.T. Zwiers. Het is het één van de belangrijkste werken van Zwiers als praktizerend architect. Daarbij hoort de relativerende aantekening dat zijn oeuvre beperkt is en merendeels ontstaan is in zijn Amsterdamse School-periode en geen echte uitschieters bevat. Wellicht is hij bekender geworden door zijn bijdragen aan het tijdschrift Wendingen en later door zijn hoogleraarschap. Voor Rotterdam is de Bijbank markante wederopbouwarchitectuur: onverstoorbaar traditioneel temidden van de stortvloed aan functionalisme die de stad overspoeld heeft. Het is inmiddels op de gemeentelijke monumentenlijst gezet. In het jaar 2000 zal DNB overigens deze dependance aan de Maas sluiten.Het rechthoekige bankgebouw ligt op een kavel dat aan zuid-, oost- en noord- zijde wordt begrensd door respectievelijk de Boompjes, de Rederijstraat en de Terwenakker. De eisen die door de dienst Stadsontwikkeling werden gesteld zijn van grote invloed geweest op het planopzet. Met name de vastgestelde hoogte noopte de architect ertoe een extra verdieping toe te voegen die bestemd werd voor de verhuur. Later is deze verdieping ook door de bank in gebruik genomen, aan de westkant is 13 jaar geleden zelfs een drie verdiepingen hoge uitbreiding aangebouwd. Het bankgebouw van Zwiers telt twee ondergrondse en zes bovengrondse lagen. Lengte, diepte en hoogte van de hoofdmassa zijn 60m x 26,5m x 21m. De vijfde verdieping is een smalle dakopbouw van ruim zes meter diep, met aan weerszijden een tien meter breed plat terras. De dakopbouw heeft een koperen zadeldak. Het casco bestaat uit een zware betonnen draagconstructie van kolommen, schijven en kernen; het zadeldak wordt gedragen door een combinatie van betonnen portaalspanten en binten. De standaard stramienmaat van het gebouw is 5,913 meter. Het gebouw is bekleed met rode baksteen (deels vormstenen) in siermetselwerk. Raamomlijstingen zijn van natuursteen.De gevels hebben een zeer regelmatige indeling door de wijze waarop de vensters zijn aangebracht: aan de noord- en zuidzijde op de eerste, tweede en derde verdieping gerangschikt in stroken (grote rechthoekige vensters), op de begane grond paarsgewijs (klein vierkant) en op de vierde verdieping met enige tussenruimte (rechthoekig); de Zolderverdieping(*) heeft doorlopende raamstroken. De oostgevel heeft in het midden op elke laag vier bijna vierkante vensters en in de resterende geveldelen zeven kleine vensters boven elkaar. Het gebouw heeft stalen gevelkozijnen. Op de begane grond zijn deze afgezet met stevig siersmeedwerk. Op de eerste verdieping zijn uit esthetische overwegingen aan de binnenkant aluminium kozijnen bijgeplaatst met kogelwerend glas. De hoofdentree bevindt zich in de zuidgevel (rechts) en wordt gemarkeerd door zes ranke bronzen sierzuilen die drie vlak naast elkaar gelegen balkons op de tweede verdieping dragen. De vensters tussen de buitenste pijlers kragen iets uit. Langs de gehele dakrand van het platte dak zijn versieringen in koper aangebracht: aan de noord- en zuidzijde kleine gebundelde pijlers met op de hoogste in het midden een bol met een punt; voor de dakopbouw aan de oost- en westzijde telkens vijf paren van hoge pijlers die de dakrand doorboren. Tegen deze hoge pijlers zijn ook in koper uitgevoerde kunstwerken van beeldhouwer Verbon opgehangen, voorstellende De Welvaart van het Land (oost) en De Welvaart van de Zee (west).Omdat het gebouw is ontworpen voor meerdere gebruikers, gaat achter de betrekkelijk simpele doos-met-dakopbouw-vorm een complexe inwendige structuur schuil. De niveaus -2 tot en met +2 zijn oorspronkelijk domein van DNB, verdieping 3 was een kantoorlaag voor de verhuur en de vierde verdieping had evenals de daklaag grotendeels een kazernefunctie ten behoeve van de Koninklijke Marechaussee. Voor elk van de drie gebruikers zijn geheel gescheiden verkeersvoorzieningen (inclusief de noodtrappen) en eigen entrees gemaakt. Deze liggen geconcentreerd in de koppen van het pand en dan met name in de oostelijke kop, waarvan de eerste zes meter geheel met trappen en liften is gevuld. De hoofdingang van de bank bevindt zich in de zuidgevel (rechts). De rest van het gebouw is ingedeeld al naar gelang de betreffende functie. Onderkelder en kelder zijn goeddeels gevuld met zware kluizen, stookruimte en een atoomschuilkelder. De begane grond (Tussenverdieping bevat enerzijds magazijnen, werkplaatsen en bergingen en anderzijds de publieksentree, die via de geheel verbouwde portiersloge en een monumentale trap toegang geeft tot de kashal met balies. Dit niveau (+1) heet de Hoofdverdieping. Hier bevinden zich ook de drie directievertrekken, waarvan de prachtige transparantgelakte eikenhouten betimmering nog in originele staat verkeert. Deze vertrekken, met uitzicht op de Maas, zijn uit veiligheidsoverwegingen (gevaar voor overstroming) op dit niveau geplaatst. De Bankverdieping (+2) en de Verhuurverdieping (+3) zijn ontworpen als echte kantoorlagen, met kantoren langs de gevels. De bovenverdieping (+4) bevatte vroeger een archief, een keuken, een recreatiezaal, slaapkamers en zelfs een heuse toneelzaal. Na de verbouwing herbergt deze laag een verkleind bedrijfsrestaurant, drie woningen en verder vooral klimaatinstallaties. De Zolderverdieping wordt in beslag genomen door twee dienstwoningen en door techniekruimten.Van het oorspronkelijke interieur van de Bijbank van DNB is na twee verbouwingen (1975 en 1982) nog maar weinig intact. Hiervan volgt nu een opsomming; - begane grond, entreehal: travertin vloertegels in een vierkant raster van zwart marmer en beige getint marmer tegen de wanden; - begane grond, overig: op enkele plekken is nog wat van de oorspronkelijke wandbetegeling (groene en witte geslepen tegels), de oude standaardplafondafwerking (cassettenplafonds van geperst materiaal) en van de vloerafwerking te zien (patronen van groene, zwarte en witte tegels). Op niveau -1 is nog wat van het oude rood-witte tegelwerk zichtbaar. Voor de rest van het gebouw is de oude oppervlaktebekleding verdwenen; - trap naar de kashal: travertin op de trap en twee mozaïeken van Louis van Rooden tegen de zijwanden, voorstellende het Oude en het Nieuwe Rotterdam, uitgevoerd met witte, grijze, zwarte en gouden steentjes. Het Nieuwe Rotterdam is tamelijk visionair uitgebeeld met allerlei hoge torens; - Hoofdverdieping, publiekshal: zwarte marmeren vloer in een wit raster, deels ingevuld met Yin-Yang-figuren in licht- en donkergroen natuursteen, met geel glasmozaïek beklede ronde kolommen en de als decoratie in deze hal geplaatste monumentale bronzen voordeuren (een soort cassettenpanelen met de letters D,N en B als logo op de kruispunten en spionnetjes in een aantal D's); - Hoofdverdieping, directievertrekken: lichtgetint eiken wand- en plafondbetimmering en dito wandkasten.(*) De originele verdiepingsnamen zijn met hoofdletter vermeld.
- Adres
- Boompjes 250 en Rederijstraat 003 t/m 013 (oneven)
- Architecten
- Zwiers, H.T.
- Buurtnaam
- STADSDRIEHOEK
- Huidige functie
- bank
- Naam complex
- Bijbank van De Nederlandse Bank
- Ontstaansperiode
- 1948-1955
- Oorspronkelijke functie
- bank
Adres
- Naam complex
- Bijbank van De Nederlandse Bank
- Adres
- Boompjes 250 en Rederijstraat 003 t/m 013 (oneven)
- Straatnaam
- BOOMPJES
- Postcode
- 3011XZ
- Secundaire adressen
- -
Archief
- Archiefnummer
- BWT-nr.
- Bijzonderheden
- eerste paal geslagen op 20 september 1950
- Formuliernummer
- 22701
- Registratie nummer BWT
- P18.9'48
- Vindplaats bouwtekeningen
- GAR
Bouwkundig
- Aantal bouwlagen
- 06; souterrain
- Bijzonderheden
- -
- Constructie
- gewapend beton
- Dak
- plat met een ver teruggelegde dakopbouw met een koperen zadeldak
- Gevel
- rode baksteen in sierpatroon gemetseld
- Interieur
- zie omschrijving
- Toegepaste kunst
- mozaïekwand met voorstellingen Het Oude en Het Nieuwe Rotterdam van de hand van Louis van Roodemetaalplastiek aan de gevel van de hand van W. Verbon en Louis van Roode, zie ook omschrijving
- Vensters & Kozijnen
- staal en aluminium
Functie
- Bijzonderheden
- -
- Huidige functie
- bank
- Oorspronkelijke functie
- bank
- Type complex
- bankgebouw
Geografisch
- Appartementnummer
- -
- Artol cordinaten X-as
- 9305714
- Artol cordinaten Y-as
- 43660023
- Bijzonderheden
- -
- Buurtnaam
- STADSDRIEHOEK
- Buurtnummer
- 10
- Kaartcode
- U4
- Kadastraalnummer
- 04AH00344
- Sub-buurtnummer
- 7
- Wijk
- A
Inventarisatie
- Datum
- 1995/07/01
- Dia's?
- ja
- Dianummers
- 22701 01 ZO 22701 02 Z (entree) 22701 03 ZO 22701 04 Z (entree)
- Inventarisatie datum
- 1995/03/30
- Mutatiedatum
- 1996/01/15
- Naam inventariseerder
- TvD
- Naam muteerder
- AnT
Restauratie
- Bijzonderheden
- aangewezen als gemeentelijk monument bij besluit van Burgemeester en Wethouders, d.d. 29 oktober 1991
- Monument?
- ja
- Monumentnummer
- E-7
- Restauratie architect
- -
- Restauratie jaar
- -
- Restauratie?
- nee
- Rijksprovinciaalgemeentelijk monument
- gm
- Sloopgegevens
- -
Stedenbouwkundig
- Bijzonderheden
- oorspronkelijk wel vrijstaand bedoeld, nieuwbouw dateert uit 1983
- Expeditiehof
- nee
- Hoekoplossingen
- -
- Rooilijngegevens
- aan drie zijden vrijstaand pand op volledig bebouwd perceel tussen de Boompjes en de Terwenakker, op de hoek van de Rederijstraat
- Vrijstaand?
- nee
Uitvoerenden
- Adviseur
- -
- Architecten
- Zwiers, H.T.
- Bijzonderheden
- aannemer: Nieuwe Rotterdamse Aannemingsmaatschappij
- Constructeur
- -
- Datum opname BWT
- 1955/04/15
- Kunstenaar
- L. van Roode; W. Verbon
- Ontstaansperiode
- 1948-1955
- Opdrachtgever
- De Nederlandse Bank
- Stichtingsjaar
- 1955