Opbouwdag 2022

Opbouwdag 2022 (18 t/m 22 mei) stond in het teken van Toekomst als traditie. Een uitspraak die slaat op de allereerste Opbouwdag, 75 jaar geleden, waar vooral vooruit werd gekeken en de term Wederopbouwdag uit den boze was, men ging immers een nieuwe stad ontwerpen. Voor de nieuwe plannen werd er rustig gesloopt en volop gebouwd. In Rotterdam keek men naar de toekomst. En nog steeds. Daarbij lijkt Rotterdam soms voorbij te gaan aan de genius loci, het verhaal van de plek of een gebouw en de bijbehorende kwaliteiten die misschien een architectonische tijdlaag, het collectief geheugen of mogelijkheid tot transformatie vertegenwoordigen. Opbouwdag is bedoeld om meer te weten te komen over de stad en haar gebouwen en over de bijzondere periode die de wederopbouw was, zodat er bewuster nagedacht kan worden over de toekomst waarin nog veel gebouwd of verbouwd zal moeten worden. Door de tragische oorlog in Oekraïne kreeg het Bombardement van 14 mei 1940 en ook Opbouwdag een onverwachte nieuwe dimensie. We kijken terug op goed bezochte, inhoudelijk gevarieerd en uitgebreide Opbouwdagen.

Veranderen is onvermijdelijk, dus je kan het maar beter spannend en interessant maken, zodat je gaat verlangen naar de toekomst. (Floris Alkemade, Rijksbouwmeester (2015 – 2021))

In het publieke gesprek REstart Ukraine x Rotterdam koppelden we de geschiedenis van de wederopbouw in Rotterdam aan de actualiteit in Oekraïne. Welke vragen en wensen zijn er bij de Oekraïense stadmakers? Wat hebben zij nodig, wanneer kun je beginnen met plannen maken voor opbouwen en hoe deden ze dat in Rotterdam? Wat ging daar goed, maar ook mis? In twee panels en een publieke discussie verkenden Oekraïense stadmakers, Nederlandse architectuurhistorici en stadmakers samen met het publiek de vragen die nu spelen. Er werden concrete aanbevelingen gedaan maar ook gezocht naar overeenkomsten. Er werden vragen gesteld over de waarde van monumenten en hoe passend vrolijke toekomstbeelden zijn in de nog wrede realiteit. Moderator Chris Luth maakte ter plekke een condensaat van het gesprek dat al meerdere vervolgsessies heeft gekregen.

De hoofdlocatie bevond zich door de verplaatsing van de expositie Wederopbouw Kralingen in de galerie achter Hotel The Slaak. Vanaf daar vertrokken de rondleidingen en de busritten. Het meest feestelijke en blijvende onderdeel ter ere van de allereerste Opbouwdag, 75 jaar geleden, is de wederopbouwgids die in samenwerking met nai010 uitgevers tot stand is gekomen. De speciale editie van Gers! is niet tot stand gekomen, het blad heeft sinds de coronacrisis de focus meer op hun website gelegd. Hieronder volgt een kort overzicht van alle Opbouwdag-activiteiten.

Behalve de vaste onderdelen van de Opbouwdagen, hadden we een nieuw onderdeel: de Open Opbouwdagen. Een selectie van 10 gebouwen deed mee met de Open Opbouwdagen en bezoekers konden gratis rondleidingen volgen. De tours waren snel volgeboekt en werden erg gewaardeerd. Komende editie komen de Open Opbouwdagen weer terug!

Op woensdag 18 mei 2022 werd het allereerste exemplaar van de gids Rotterdam Wederopbouwstad door de voorzitter van Platform Wederopbouw Rotterdam uitgereikt aan wethouder Kasmi. De gids toont de ‘100 beste wederopbouw-panden’ uit de stad in het format van de Architectuurgidsen van nai010 uitgevers. Afdeling Monumenten & Cultuurhistorie, VORM en Kraaijvanger Architecten hebben de gids mede gefinancierd. Een waardevol tastbaar resultaat van de vele aandacht die Stichting Aan den Slag! en het Platform Wederopbouw Rotterdam met Paul Groenendijk voorop, de afgelopen jaren aan de wederopbouw hebben geschonken.

Een mooie afsluiter ook voor Stichting Aan den Slag!, die met deze Opbouwdag, haar inzet voor Opbouwdag stop zal zetten. Wij danken de stichting en met name Kees Vrijdag, voor al het werk dat de stichting de afgelopen jaren verzet heeft.

Opbouwdag 2023 heeft zijn vizier op Zuid gericht met als hoofdlocatie Cultuurwerkplaats Tarwewijk en de Open Opbouwdagen die aan het 55-jarig bestaan van de metro gekoppeld zijn.