Woningbouw Witte de Withstraat met winkels

Het wederopbouwbouwblok tussen Westblaak en Witte de Withstraat bestaat uit kantoorgebouwen aan de Westblaak en woningbouw aan de Schiedamsevest, Witte de Withstraat en Hartmansstraat. Het bouwblok heeft een centraal expeditiehof dat door twee poorten bereikbaar is. Een groot deel van het expeditiehof wordt in beslag genomen door de uitgebouwde bioscoopzaal van Scala/Cinerama aan de Westblaak. De woningbouw werd al in 1951 opgeleverd; de rij kantoorgebouwen was pas eind jaren vijftig voltooid.

De woningen aan het Schiedamsevest zijn ontworpen door architectenbureau Hendriks, Van der Sluys en Van den Bosch. Op de begane grond waren winkels. De woningen aan de Hartmansstraat zijn ontworpen door architectenbureau Lockhorst. Op de begane grond waren de winkels moeilijk te verhuren, waarna er vooral restaurants en nachtclubs kwamen. Dit ‘vermaakcentrum’ was een vage echo van het vooroorlogse uitgaansgebied rond de Schiedamsedijk.

De woningen aan de Witte de Withstraat zijn ontworpen door architectenbureau Lockhorst & Overeijnder. Op de begane grond zijn winkels; in de pers werd het project een winkelgalerij genoemd. Het werd als eerste van de drie woningblokken gebouwd. Michiel Lockhorst (1893-1976) werkte aanvankelijk met Pieter Hooijkaas, en vormde na diens dood korte tijd een bureau met Adriaan Overeijnder (1901-1986), de zoon van de bekende Rotterdamse architect Willem Overeijnder.

Het complex bestond uit tien winkels op de begane grond met 36 woningen erboven. De winkels zijn 21 meter diep en hebben een breedte van 7,40 m. Ze zijn alle voorzien van ruime kelders en werden bevoorraad vanuit de expeditiehof aan de achterzijde. De winkelpuien zijn bekleed met marmer. Het bouwblok sluit aan op de woningbouw aan de Schiedamsevest, die doorloopt voorbij de hoek van de Witte de Withstraat. Aan de andere zijde loopt dit blok juist weer één travee door in de Hartmansstraat.

De bovenverdiepingen bestaan uit flatwoningen, toegankelijk vanuit een vijftal portieken. Het zijn driekamerwoningen, met een balkon aan de achterzijde, de noordkant. De woningen zijn aangesloten op de stadsverwarming. Het bouwblok is traditioneel van uiterlijk door het gebruik van baksteen en de schuine kappen, nauwelijks zichtbaar vanaf straatniveau. Wel zijn overal stalen kozijnen toegepast. Op de zolders bevinden zich de bergingen van alle woningen.

De door het ASRO, het Adviesbureau voor het Stadsplan van Rotterdam, gesuggereerde glazen portieken en de over drie verdiepingen gecombineerde puien geven het complex een sterk verticaal karakter. Deze oplossing met een kader van kunststeen, waarin een aantal raampartijen is gecombineerd, is slechts gedeeltelijk toegepast. Eén gedeelte heeft diagonale decoraties op de borstweringen tussen de ramen. En er is een gedeelte waarbij de ramen gewoon als gaten in de gevel zijn aangebracht. Het lijkt erop dat dit geen bewuste compositie is, maar meer is bepaald door toeval of financiële randvoorwaarden.

Er is weinig gepubliceerd over dit woningbouwproject. Arthur Staal vergelijkt in een Rotterdam-nummer van het tijdschrift Forum het ontwerpen van een gevel als een ritmische vertaling van de plattegrond:

Ook dit deel van de Witte de Withstraat is meegegaan in de transformatie van deze straat. In de winkels is nagenoeg geen horeca te vinden maar vooral galeries en designwinkels. Het blok woningen is gemeentelijk monument.