Wonen boven het Vrije Volk

Het gezin van Willem Hollander, chef de garage van het Vrije Volk, betrok na de oplevering van het redactie-, pers- en distributiegebouw aan de Slaak, de dienstwoning boven de garage. Via een eigen opgang en zes trapjes kwam je bij de woningen van de familie Hollander en de kantinebeheerder, familie Spek. Het huis van de Hollanders was een groot en modern huis met vier balkons. Althans, zo herinnert zoon Hans het zich. De woning had inbouwkasten met een doorgeefkast tussen de keuken en de woonkamer, een noviteit! Ook luxe was dat Hans en zijn broer een eigen kamer hadden, aan het laatste balkon.

De woning had inbouwkasten met een doorgeefkast tussen de keuken en de woonkamer, een noviteit!

Elke morgen om 10.00 uur kwam Ome Joop (Spek) in zijn stofjas bij Hans en zijn moeder langs. “Ik zie het nog voor me. Het was een hele grote man. En met zijn eveneens grote handen droeg hij een houten dienblad. “Kijk es Nel, een bakkie koffie.” zei hij dan. Daarna ging hij weer naar beneden.” Hans glimlacht als hij het vertelt en pakt dan een fotoboek. “Een beetje vreemd ontworpen was het huis wel,” hij wijst naar een foto, ”dit is ons balkon, maar dat is het keukenraam van de familie Spek. Zij keken uit op ons balkon, gek hè?” Hij lacht. Hans heeft er met veel plezier gewoond. ‘Het was jammer dat we er in 1969 uit moesten. Het Vrije Volk ging inkrimpen. Vooral mijn vader vond het verschrikkelijk.” Hans maakt zich op voor de geschiedenis van de krant aan de Slaak.

Het Vrije Volk, de VARA en de PvdA waren in de jaren vijftig een drie-eenheid.

Het Vrije Volk, de VARA en de PvdA waren in de jaren vijftig een drie-eenheid. Het nieuwe gebouw aan de Slaak werd daarom door het personeel ‘De Rode Burcht’ genoemd. “In verkiezingstijd hing er bij ons thuis voor elk raam een portret van Drees. Van 1 bij 2 meter!” De drukpersen draaiden ’s morgens en als om 12.00 uur de eerste krant vers van de pers kwam, werd deze ‘boem’ in de vitrine opgehangen. Hans vond het een mooi gebeuren. “Veel mensen lazen het nieuws daar, niet iedereen had geld voor een krant.” Ook de Arbeiderspers drukte er boeken die ze verkochten in de winkel onderin het pand. “De krant,” vertelt Hans “was vroeger meer een sociaal gebeuren. Mijn vader, die van chef de garage uiteindelijk directiemedewerker voor pr-activiteiten werd, organiseerde gedurende die jaren wielerrondes, hardloopmanifestaties, tentoonstellingen ‘op de krant’ en in de strenge winter van 1963 een inzameling voor vogels.”

De krant was vroeger meer een sociaal gebeuren.

Hij pakt het fotoboek er weer bij. Foto’s van de Tour van 3 (dagen) en van de Vrije Volk-auto met speakers. De ‘tetterdetetwagen’ noemde Hans deze als klein jongetje. De meeste publiciteit verwierf zijn vader met de Feyenoord-bootactie naar de Europese wedstrijd in Portugal. Voorzichtig vouwt hij het krantenartikel uit waarop een 12-jarige trotse Hans met postduif staat. Bijna net zo trots als toen vertelt hij dat zijn vader boven op het dak duiven hield. Toen de boot met alle Feyenoord-supporters en zijn vader vertrokken waren, stuurde deze zo nu en dan een postduif met een fotonegatief in een kokertje terug. Hans ving die duiven op en bracht ze meteen naar de redactie. De communicatie verliep destijds heel wat lastiger dan nu.

Als kind speelde Hans op zondag ook wel eens in de expeditieruimte die onder de woning lag. Dat was een heel grote ruimte waar de kranten vanaf de pers via een lopende band binnenkwamen. Zo’n 30 tot 40 mensen werkten achter de tafels. Zij deden de kranten in met labels gemerkte jute zakken voor alle verschillende edities; Zeeland, Hoekse Waard, Brabant enz. Die grote zakken werden via kokers naar beneden gegooid. Hans herinnert zich nog de geur die in die kokers hing. “Want als ze vergeten waren de kokers af te sluiten, klom ik er met vriendjes in! Tien tot twaalf meter met bochten. Je moest alleen je handen een beetje nat maken om niet uit te glijden. Of we klommen op de schuine daken waar je tussen kon lopen en naar binnen kon kijken. Ja dat was avontuur.” Hans gaat verder waar hij gebleven was. “De zakken werden in de vrachtwagens getild en verdistribueerd. Rond 15.00 uur vertrokken ze. Soms mocht hij mee met ‘Ome Piet’ om de zakken af te gooien. Bij de persen kwam Hans niet echt. “Die persen waren mega-groot. Als er dan eens een pers afsloeg, dan scheurden de kranten. O, o, o, dat was wat. De krant komt later..!”

We klommen op de schuine daken waar je tussen kon lopen en naar binnen kon kijken. Ja dat was avontuur.

Sowieso was de maatschappij niet ingericht op kinderen. “Ga maar buitenspelen!” kreeg je te horen. Met slierten kinderen speelden ze buiten. Gingen ze bij de heliport, midden in de stad, kijken hoe de helikopters opstegen. “Had je een hekje, van maar 50 centimeter hoog, daarachter kon je staan. De helikopter vloog altijd over ons huis.” Of Hans speelde langs de Maas op de strandjes waar nog scheepswrakken uit de tweede wereldoorlog lagen. “We konden gewoon zwemmen, al moesten we oppassen. Er stond een enorme stroom.” Televisie bestond net. Hans zijn vader kocht een remantenne om vanaf het eiland REM Amerikaanse uitzendingen te ontvangen zoals Mr.Ed, het pratende paard. “Helaas voor ons, werden de REM-uitzendingen van de buis afgegooid.” Toen Hans wat ouder werd, miste hij activiteiten voor de jeugd. “Je kon een kanon afschieten op zaterdagavond.” Dus bezocht hij, ondanks zijn niet gelovige aard, de kerksociëteiten zoals in Gebouw de Heuvel. “Daar speelden ze live-muziek! Dat was beter dan stijldansen bij Jansen. Ik moest verplicht op les, maar ik vond het niets.”

Veel mensen lazen de krant in de vitrine, niet iedereen had geld voor een krant.

Zijn vader gebruikte in het weekend de auto van de zaak, heel handig. Maar als ze op bezoek gingen bij Hans zijn oma in Krimpen, werd zijn vader vriendelijk verzocht het Vrije Volk reclamemobiel niet voor de deur te parkeren. “Socialisme en gereformeerden beten elkaar.” Ook onder de rijken was het socialisme niet erg populair. Hans herinnert zich zijn krantenwijk in Kralingen. “Dan had je in een klein straatje, de IJsclubstraat, 55 abonnees en in de chique Jericholaan maar 3 of 4.” Ondanks de sociale activiteiten van zijn vader heeft Het Vrije Volk het niet gered. Hans heeft ooit gelezen dat de KVP met hun Volkskrant daar een aandeel in heeft gehad maar zeker weten doet hij het niet. Het gebouw heeft in ieder geval een nieuwe bestemming gekregen als hotel en vestiging van een supermarkt. Hans is benieuwd, hij is er nog voor de verbouwing geweest. “Het huis was nog volledig hetzelfde. Dat was heel aandoenlijk.” Maar verlangen naar vroeger nee, dat heeft hij niet.

Als ze op bezoek gingen bij hun gereformeerde oma in Krimpen, werd vader vriendelijk verzocht het Vrije Volk reclamemobiel niet voor de deur te parkeren.