• Artikelen

Tentoonstellingen over bouwen en wonen

Geert Bos ontwierp jarenlang tentoonstellingen over bouwen en wonen voor het voormalige Bouwcentrum aan het Kruisplein waar nu Greenchoice zit.

2018 Gbos In Bouwcentrum

Geert Bos meldt zich bij de receptie van Greenchoice. Ze kennen hem, want Geert komt weer regelmatig op het verborgen gelegen deel van het Kruisplein. Ruim 40 jaar heeft Geert tentoonstellingen in dit ronde gebouw, onderdeel van het voormalige Bouwcentrum, ontworpen. En als actief lid van de oud-werknemersvereniging is hij nu bezig met een website over het Bouwcentrum en een plaquette ter ere van directeur Van Ettinger, die op Opbouwdag 2019 geplaatst wordt.

Bouwcentrum_NL-Ha NA_2.24.01.05_0_926-8265.tjp

Beroemde stoelen van Rietveld en Mies van der Rohe in het Bouwcentrum (1973)

Anefo, Nationaal Archief

Iedereen vertrouwde elkaar

Geert begon op 1 januari 1958 bij het Bouwcentrum. “Directeur Van Ettinger hield op 2 januari een nieuwjaarstoespraak in de lezingzaal (de huidige trainingsruimte), waarna we wat gingen ontspannen op de schijf.” Geert wijst de schijf aan; een ronde verhoogde centrale vloer, waar zich nu moderne, groen getinte zitplekken en een koffiecorner bevinden. “Bij feestelijke openingen van een tentoonstelling dronken we sherry met jus d’orange, dat was toen in de mode. En ik kan me herinneren, dat dronk heel lekker weg.” Hij lacht om de feestelijke gedachte aan het bedrijf, waar eigenlijk altijd een open, gemakkelijke sfeer heerste. “Er hing iets in de lucht, een soort van ideaal waar je allemaal aan meewerkte. Iedereen vertrouwde elkaar.”

2018 Gbos Foto Panelen

Opstelling panelen in de 'kuip'

In de 'kuip' van het Bouwcentrum

In het Bouwcentrum kon men terecht voor informatie over bouwen en wonen. Behalve uitgebreide documentatie, was er regelmatig een tentoonstelling. “Oorspronkelijk voor de professionele bouwwereld maar na 1955 ook voor de ‘bloemetjesjurken’ zoals wij dat noemden, zij kwamen keukens kijken. Je had nog geen GAMMA of iets dergelijks, dit was de enige plek waar je keukens kon zien.” Exposanten huurden één of twee panelen waarop ze hun producten konden tonen. “Een soort advertentie maar wel onder streng toezicht. Want je mocht niet zeggen dat je de beste was.” Geert laat een foto van de panelen zien. Deze stonden onder andere in de kuip, de ruimte onder de schijf. Hij probeert de plek van de foto in werkelijkheid te traceren, maar oriëntatie blijft een probleem in het ronde labyrinth. Aan zijn tekentafel ontwierp hij de panelen die vervolgens in de werkplaats werden gemaakt. “De belettering was eigenlijk 3D. We werkten met losse houten letters die met de hand werden ingekleurd en daarna met Velpon op het paneel werden vastgeplakt.” Geert ziet de enorme bakken met letters nog voor zich staan.

Er hing iets in de lucht, een soort van ideaal waar je allemaal aan meewerkte.
NL Rt SA 4121 5058 2

Showkeuken tijdens tentoonstelling Week van de Volkshuisvesting in het Bouwcentrum.

Ary Groeneveld, Stadsarchief Rotterdam, 1961,

Tentoonstellingen in overvloed

In alle jaren die Geert voor het Bouwcentrum werkte heeft hij vele tentoonstellingen aan zich voorbij zien komen. ‘Europoort, een schakel’ over de economische groei van Nederland gekoppeld aan de haven waar ze een hele grote teller van negen fietswielen op een as maakten waar om de paar seconden een cijfer bijkwam om de groei van de wereldbevolking te visualiseren. Of de tentoonstelling ‘Kopen en knopen’ over winkelen en het nieuwe fenomeen de Lijnbaan. “Als tentoonstellingsobject hadden we winkelkarretjes! Dat was toen erg bijzonder.” Geert noemt nog een serie tentoonstellingen: ‘Ook de boerderij verandert’, ‘Tuinieren op 5-hoog’ met verschillende inrichtingen voor nagemaakte balkons , ‘Beestenboel’ over dierhuisvesting en de ‘Kanaaltunnel’ in de jaren zeventig, nog voor de bouw van de echte. “Dat was een boeiende tentoonstelling. De boortechniek van 3 tunnels die daar uit de doeken werd gedaan is later ook echt gebruikt.”

Als tentoonstellingsobject hadden we winkelkarretjes! Dat was toen erg bijzonder.

Renteloos voorschot

Hij verdiende niet slecht maar toch diende Geert na een aantal jaren zijn ontslag in om als zelfstandig ontwerper te beginnen. Hij zocht meer vrijheid, vooral ook omdat hij vanwege de grote woningnood nog steeds bij zijn ouders woonde. Voor zijn vertrek ging hij een hapje eten bij een bevriend stel annex collega’s. “Zij woonden op een woonboot. De buurman had de zijne te koop staan. Ik geloof voor 8.500 gulden. Toen heb ik ter plekke een bod op de boot gedaan.” Geert lacht: “Door dit bod, heb ik mijn ontslag meteen ingetrokken. Bovendien kon ik een renteloos voorschot van het Bouwcentrum krijgen. Dat was personeelsbeleid. Getob over wonen moest vermeden worden.” Jarenlang heeft hij maandelijks een bedrag afgelost. Hij memoreert het wekelijkse ritueel van uitbetalen. “Twee personen van de boekhouding gingen elke vrijdag met een grote tas naar de bank. Als het geld er was, werd je gebeld. Dan mocht je naar de kassier, meneer Töde, in het Weenagebouw, om in de rij staan. In een soort cellofaan loonzakje kreeg je je salaris mee. Tot op de cent nauwkeurig werd het uitbetaald!”

Ik kreeg een renteloos voorschot om een huis te kopen. Dat was personeelsbeleid. Getob over wonen moest vermeden worden.
2018 Gbos Kijkt In Fotoboek

Geert bladert in een fotoalbum over het Bouwcentrum

Waar is de uitgang?

Vervolgens heeft Geert tot aan zijn pensioen in 1998 bij het Bouwcentrum gewerkt. Aan zijn tekentafel heeft hij talloze tentoonstellingen mogen ontwerpen voor het bijzondere ronde gebouw waaraan hij zo verknocht is. “Toch heb ik me nooit feilloos kunnen oriënteren in het ronde gebouw.” Geert grinnikt terwijl hij zoekt welk trapje naar de receptie leidt.

Het verhaal van
Geert Bos (1934)
Onderwerpen
Verhalen
Buurten
Central District