Poortgebouw Progress (Müller Thomsen)

In 1958 werden de oude houten loodsen van Wambersie aan de Schiehaven gesloopt en vervangen door nieuwe, bestaande uit een staalconstructie met bakstenen gevels en matglazen ruiten. Tussen de loodsen kwam een poortgebouw, waar onderdoor de vrachtwagens het terrein met de loodsen konden bereiken. Ook was er een aftakking van het Havenspoor die schuin onder het gebouw doorliep. Het poortgebouw kwam op de plek van een Duitse bunker, die daarvoor gesloopt werd. Het hele complex was ontworpen door architect Hugh Maaskant.

Op de begane grond en het entresol bevinden zich dienst- en kantoorruimtes. Door de schuine lijn van de spoorlijn zijn hier twee driehoekige volumes ontstaan. Middenin de poort voor vrachtwagens was een transparante portiersloge. Door de opzet met de gesloten loodsgevel en een poort was er een duidelijke scheiding tussen de openbare toegangsweg en de 300 meter kade, het besloten bedrijfsterrein. Het gebouw werd 8 april 1960 ingewijd.

Zes meter boven straatniveau begint het uitkragende hoofdvolume. Daarin bevond zich op de eerste laag een kantine en de was- en kleedlokalen voor de arbeiders. Er was capaciteit voor circa vierhonderd mensen. De kantine is onderverdeeld in twee delen; een deel voor driehonderd en voor honderd personen, dat gebruikt kon worden bij ontvangsten. Op de andere laag was kantoorruimte en een dienstwoning. Het gebouw heeft een constructie van gewapend beton. De gevels zijn grotendeels van glas: helder en gekleurd glas en stroken glazen bouwstenen. Oorspronkelijk was het idee om op het dak een tuin in te richten, waar het personeel tijdens de pauzes gebruik van zou kunnen maken. Het gebouw was het middelpunt van de festiviteiten bij het vijftienjarig bestaan van Progress op 1 december 1961.

De opzet van het gebouw is vergelijkbaar met het poortgebouw voor Thomsen’s Havenbedrijf aan de Keilehaven van Brinkman en Van den Broek, uit 1943-1948. Maaskant zelf maakte een vergelijkbaar poortgebouw voor D. Burger & Zn. aan de Eemhaven (1962-1967).

Het gebouw functioneerde jarenlang goed, maar de stukgoedsector bleek een aflopende zaak na de introductie van de container. Vervoer met dozen, kisten, vaten en pallets nam steeds meer af. Stuwadoorsbedrijf Progress werd onderdeel van Müller-Thomsen en later van Internatio Müller.

Vanaf midden jaren zeventig begon Stadsontwikkeling met plannen voor woningbouw aan Jobshaven, Schiehaven en Merwehaven. Door de terugloop van de stukgoedsector besloot Internatio Müller in 1980 tot sluiting van twee van de zeven locaties: de complexen Schiehaven en Lekhaven. 250 werknemers werden ontslagen. De loodsen werden gesloopt (met uitzondering van het meest westelijke deel) en het poortgebouw kwam geïsoleerd te staan. Vanaf midden jaren tachtig werd het in gebruik genomen door kunstenaars en architecten. In 1989 huisvestte het kunstenaarscollectief Kunst en Vaarwerk, tijdschrift De Nieuwe Weelde en de architectenbureaus DJV en Pieter Weeda. Na renovatie kreeg het gebouw de naam De Nieuwe Maaskant en betrok West 8 het gebouw. In 2020 werd het gebouw opnieuw gerenoveerd voor een nieuwe gebruiker, aannemingsmaatschappij Van der Vorm. De Architektenkombinatie Bos Hofman voegde een transparante bouwlaag toe. Deze verdieping werd op spectaculaire wijze op het dak getild. Het gebouw is gemeentelijk monument.