Opbouwdag 2022

De uitspraak: Toekomst als traditie, slaat vooral op de allereerste Opbouwdag, 75 jaar geleden, waar vooruit werd gekeken en de term Wederopbouwdag uit den boze was, men ging immers een nieuwe stad ontwerpen. Voor de nieuwe plannen werd er rustig gesloopt en volop gebouwd. In Rotterdam keek men naar de toekomst. En nog steeds. Daarbij lijkt Rotterdam soms voorbij te gaan aan de genius loci, het verhaal van de plek of een gebouw en de bijbehorende kwaliteiten die misschien een architectonische tijdlaag, het collectief geheugen of mogelijkheid tot transformatie vertegenwoordigen. Opbouwdag is bedoeld om meer te weten te komen over de stad en haar gebouwen en over de bijzondere periode die de wederopbouw was, zodat er bewuster nagedacht kan worden over de toekomst waarin nog veel gebouwd of verbouwd zal moeten worden. Door de tragische oorlog in Oekraïne kreeg het Bombardement van 14 mei 1940 en ook Opbouwdag een onverwachte nieuwe dimensie. We kijken terug op inhoudelijk gevarieerde, uitgebreide en goed bezochte Opbouwdagen.

Veranderen is onvermijdelijk, dus je kan het maar beter spannend en interessant maken, zodat je gaat verlangen naar de toekomst. (Floris Alkemade, Rijksbouwmeester (2015 – 2021))

Het Opbouwdag Roterodamum Café van Historisch Genootschap Roterodamum vond dit jaar plaats in hotel Atlanta. Het hotel maakte op Opbouwdag 1947 haar doorstart, Roterodamum vierde haar 75 jarig bestaan. Het café was feestelijk maar had ook een informatieve invulling: een lezing van Paul Groenendijk over de wederopbouwgids. De eerste exemplaren werden uitgereikt aan wethouders Kasmi en Daan van der Vorm. Hierna volgde een lezing van Eric de Rooij over 80 jaar Rotterdamse bebouwingscommissie.

In het publieke gesprek REstart Ukraine x Rotterdam koppelden we de geschiedenis van de wederopbouw in Rotterdam aan de actualiteit in Oekraïne. Welke vragen en wensen zijn er bij de Oekraïense stadmakers? Wat hebben zij nodig, wanneer kun je beginnen met plannen maken voor opbouwen en hoe deden ze dat in Rotterdam? Wat ging daar goed, maar ook mis? In twee panels en een publieke discussie verkenden Oekraïense stadmakers, Nederlandse architectuurhistorici en stadmakers samen met het publiek de vragen die nu spelen. Er werden concrete aanbevelingen gedaan maar ook gezocht naar overeenkomsten. Er werden vragen gesteld over de waarde van monumenten en hoe passend vrolijke toekomstbeelden zijn in de nog wrede realiteit. Moderator Chris Luth maakte ter plekke een condensaat van het gesprek dat al meerdere vervolgsessies heeft gekregen.

De hoofdlocatie bevond zich in de galerie achter Hotel The Slaak waar tevens van de expositie Wederopbouw Kralingen te zien was. Vanaf daar vertrokken de rondleidingen en de busritten. Ook deed Hotel The Slaak mee aan de Open Opbouwdagen.

Behalve de vaste onderdelen van de Opbouwdagen, hadden we een nieuw onderdeel: de Open Opbouwdagen. Een selectie van 10 gebouwen deed mee met de Open Opbouwdagen en bezoekers konden gratis rondleidingen volgen. De tours waren snel volgeboekt en werden erg gewaardeerd. Komende editie komen de Open Opbouwdagen weer terug!

Op woensdag 18 mei 2022 werd het allereerste exemplaar van de gids Rotterdam Wederopbouwstad door de voorzitter van Platform Wederopbouw Rotterdam uitgereikt aan wethouder Kasmi. De gids toont de ‘100 beste wederopbouw-panden’ uit de stad in het format van de Architectuurgidsen van nai010 uitgevers. Afdeling Monumenten & Cultuurhistorie, VORM en Kraaijvanger Architecten hebben de gids mede gefinancierd. Een waardevol tastbaar resultaat van de vele aandacht die Stichting Aan den Slag! en het Platform Wederopbouw Rotterdam met Paul Groenendijk voorop, de afgelopen jaren aan de wederopbouw hebben geschonken.

Een mooie afsluiter ook voor Stichting Aan den Slag!, die na deze Opbouwdag haar inzet voor Opbouwdag stop zal zetten. Wij danken de stichting en met name Kees Vrijdag, voor al het werk dat de stichting de afgelopen jaren verzet heeft.

Opbouwdag 2023 heeft zijn vizier inmiddels op Zuid gericht. Onze hoofdlocatie zal bij de Cultuurwerkplaats Tarwewijk zijn en de Open Opbouwdagen zijn aan het 55-jarig bestaan van de metro gekoppeld. Hou onze website en berichtgeving in de gaten!