Maritieme herinneringen op de dijk

Zijn hele leven komt Leo Egge al op de Schiedamsedijk 71a. Daar ligt een winkelpand in een bouwblok van 180 meter lang met erboven vier lagen appartementen. De winkel had beneden een magazijnruimte met een achteringang aan het expeditiehof 1^e Blekerhof. De begane grond had een hoog plafond met daarin een entresol. Leo bezocht als kind regelmatig de daar gevestigde plasticfabriek van zijn vader. Toen zijn vader met pensioen ging, wilden Leo en zijn broer de fabriek niet overnemen. Het pand daarentegen wilden ze wel graag gebruiken om hun eigen bedrijf te beginnen. In 1979 begint Leo een winkel in scheepsantiek en prenten, Egge Maritiem. Zijn broer start een public relations adviesbureau op de bovenverdieping. In 2018 zit Leo nog als enige in het pand en is zijn maritieme assortiment uitgebreid met kompassen, scheepsklokken, -meubilair en zelfs patrijspoorten uit allerlei windstreken en jaartallen. Nog even, want vanaf januari 2019 sluit de winkel aan de Schiedamsedijk. Tijd om de balans op te maken.

Plastic heeft een heel aparte geur.

Na de oorlog werd een machine uitgevonden waarmee je plastic aan elkaar kon lassen. Leo’s vader zag de potentie en kocht een lasmachine. In de garage bij opa en oma begon zijn vader in 1951 met het bedrijf Vibro Plastics. “Elke stuiver werd in de zaak geïnvesteerd.” vertelt Leo en zo kon vader Egge na enkele jaren een ruimte aan de Schiedamsedijk huren. In de kelder stonden drie lasmachines, op de begane grond was de winkel en boven zijn kantoor. Rijbewijshoezen, portemonnees en multomappen waren de voornaamste producten. En de hele familie hielp mee. Leo memoreert: “Na het stansen van het plastic bleef er nog een rand zitten die eraf moest. Dan gingen alle mappen mee naar huis en zat de hele familie mappen uit te scheuren.”

De zaak liep goed en zijn vader kwam in contact met Stichting Pameijer (red. stichting die kwetsbare mensen met psychosociale, psychiatrische problemen of een (licht) verstandelijke beperking ondersteunt), tegenwoordig ook gevestigd aan de Schiedamsedijk. Daar waren ze op zoek naar eenvoudig werk zonder veel haast. Vader Egge ging met de stichting in zee en de productie werd overgebracht naar Pameijer. Aan de Slinge kwam zelfs een nieuwe fabriek met grote machines. “Met die heel aparte geur van plastic. Ik rook die geur jaren later ergens en had meteen een déja-vu.” vertelt Leo. Hij herinnert zich ook dat hij door de fabriek liep toen ze dropjes moesten verpakken in plastic. “Dozen drop kreeg ik mee naar huis. Ziek van de drop was ik. Ja, dat was wel grappig.”

Elke stuiver werd in de zaak geïnvesteerd.

Doordeweeks werd er hard gewerkt maar later kocht de familie Egge een caravan. Ze werden lid van de NTKC, de ruim honderd jaar oude natuurkampeervereniging. Elk weekend gingen ze kamperen ergens in het land, zoals in Austerlitz en Krimpen aan de Lek. Ook in de winter! Zonder elektriciteit of gas. Je auto mocht het terrein niet op, want die kon mogelijk olie lekken. Het waren de tijden van Leo’s leven en met sommige vriendjes van toen heeft hij nu nog contact. Hij kan zich herinneren dat het gezin een ere-vlaggetje kreeg omdat ze het meest van iedereen gekampeerd hadden.

Ondanks het florerende bedrijf van vader koos Leo voor een andersoortige onderneming. Als kleinkind van binnenvaartschippers was zijn interesse voor de scheepvaart aangewakkerd. En met de bedrijvigheid in de Leuvehaven was het geen slechte keus om een winkel in scheepsantiek en -prenten te beginnen. De Leuvehaven was eigenlijk een woonomgeving; de schippers hadden hun vaste plek als ze naar de beurs gingen om hun vracht te halen. Leo regelde dat Captain Baines, van de beroemde serie ‘The Onedin Line’ de winkel opende. En ten tijde van de bouw van het Maritiem Museum, was Egge Maritiem drie maanden lang de dependance van het museum. De winkel kan nog steeds voor museum doorgaan, want Leo’s assortiment is bezienswaardig.

Leo had klanten van over de hele wereld. Ook met de binnenvaartdagen en de HISWA had hij veel aanloop. Toen dat alle bedrijvigheid in de Leuvehaven stopte werd het stiller in de winkel. En sinds de grote schepen geen langere tijd meer in de haven liggen, gebeuren bijna alle aankopen on-line. Leo zucht: “Het is niet alleen hier hoor. Vroeger zocht je met 25 gulden op zak uren in de stad naar een cadeautje voor iemand. Nu heb je verlanglijstje.nl. Daar is toch niets meer aan?”

De straat was vroeger een vierbaansweg met een ventweg aan het water waar je kon parkeren. Het was niet druk. Tegenwoordig staat het continu vast. Dat is niet niet het enige wat Leo opvalt. “Mensen kijken continu op hun telefoon. Ook in de auto. Hoe vaak ze hier op elkaar botsen.” Leo schudt het hoofd. Toch zijn er zaken verbeterd. “Een tijd lang waren er veel inbraken. Dat is gestopt toen zo’n 15 jaar geleden er meer blauw op straat kwam en de straten altijd goed schoon geveegd werden.”

Leo weet alle winkels en bedrijven te noemen die er sinds zijn jeugd op de dijk hebben gezeten en dat zijn er heel wat. Van Koller & Van Os tot Scandinavian Design. Van Stempelfabriek Strijbosch tot de ontzettend aardige fotograaf Tom Kroeze. Kroeze fotografeerde voor de scheepvaart, bedrijven en later voor het konkinklijk huis. De fotograaf had altijd wel stunts. Hij had een amfibievoertuig gekocht waarmee hij dan naar een net nieuw schip voer, aan boord foto’s schoot, snel naar het land voer om de rolletjes te ontwikkelen en gauw weer terug ging om de foto’s te verkopen. Hij is landelijk bekend geworden met zijn zelf ontwikkelde areaview, een uitschuifbare kraan met een camera erop, op zijn auto gemonteerd. De eerste test gebeurde op de Baan en Leo was erbij. “Nou Leo, daar gaat ie dan.” zei de fotograaf enthousiast tegen hem en de telescoop schoof omhoog. En bleef omhoogschuiven. De automatische rem op het laatste uitschuifbare deel werkte niet en de dure Hasselblad-camera viel keihard op de grond. Kapot. “Op dat moment was Tom natuurlijk kwaad, maar weet je wat hij toen zei?” Leo lacht als hij de woorden van Tom Kroeze herhaalt: ”Het was toch een rotcamera!”. Het polygoonjournaal besteedde een item aan de telescoopcamera:

Dat Tom Kroeze een creatief en oplossingsgerichte man was getuigt ook het beschreven incident uit het personeelsblad Uitlaat van de Koninklijke Paketvaart Maatschappij. Zelfs in 1957 werd al gesjoemeld met de werkelijkheid. Photoshop avant la lettre!

“De Schiedamsedijk was geen straat waar winkels zaten. Of tenminste niet lang. Maar ik heb nooit begrepen waarom dat was. De straat was zo goed bereikbaar, met de auto en metro.” Leo schudt zijn hoofd. Hij heeft het veertig jaar volgehouden maar heeft het pand recent verkocht. De ontwikkelaar denkt er een bruisende straat van te maken nu er twee nieuwe hoge woontorens op de Baan komen. Leo kan het voornemen waarderen en hoopt dat de dijk daadwerkelijk een levendige straat wordt. “Zeker jammer dat ik dat niet meer meemaak als ondernemer. Maar het is goed zo. Ik ga met pensioen.” De Schiedamsedijk is verleden tijd.