Maastorenflat

De Maastorenflat telt elf woonlagen op een sokkel en had daarmee in 1956 de hoogste woning van Nederland. De eerste vijf lagen van het gebouw bevatten geen woningen. Woningen op de lagere verdiepingen werden vanwege het gebrek aan uitzicht niet aantrekkelijk geacht.

Wegens de buitendijkse ligging staat het gebouw op een sokkel. In de twee onderste lagen zijn een showroom, bergingen, de entreehal en een conciërgewoning opgenomen. Ook is er de entree voor de parkeergarage. Daarboven liggen twee lagen kantoorruimte in een uitkragend bouwdeel. De derde kantoorlaag vormt de overgang naar de woningen. De verticale geleding van de kantoorlagen contrasteert met de horizontale gevels van de woningen.

In tegenstelling tot wat de naam Maastorenflat suggereert, heeft het gebouw weinig van een toren. Het heeft meer een langwerpige vorm en de vier woningen per bouwlaag liggen in de lengterichting. De plaatsing van de balkons, de ogenschijnlijk willekeurige positie van gesloten wanden en het expressieve noodtrappenhuis verhogen de asymmetrie en dynamiek van het gebouw. De glazen liftschacht in de westgevel leverde de bewoners een spectaculair panorama tijdens de tocht van en naar hun woning. De hoogbouw vormde een ideale afsluiting van de Schiedamsedijk en een mooie omlijsting van het Venster op de Rivier.

Het gebouw heeft een betonskelet, dat is ingevuld met puien met stalen ramen en borstweringen met groenachtig geglazuurde bakstenen. Deze horizontale structuur is afgewisseld met grote verticale bakstenen vlakken, zoals de vrijwel gesloten noordgevel richting de stad. De betonnen balkons zijn deels van open stalen hekwerk voorzien. De betonnen vluchttrap heeft stalen hekjes en vormt een fraai zigzagpatroon op de gesloten noordgevel. Het basement is van Scandinavisch graniet.

De 44 woningen -op elke verdieping drie driekamerwoningen en één vierkamerwoning- waren van een voor die tijd ongekende luxe. Pas jaren later werden verderop op de Maasboulevard vergelijkbare luxe flats gebouwd. Een trend die vanaf eind jaren tachtig nieuwe impulsen kreeg op de Boompjes en rond de Zalmhaven.

De flat is voorzien van twee keramische reliëfs van Limburger Frans Tuinstra (1923-2006): een Neptunusfiguur bij de ingang aan de noordkant en een reliëf met motieven uit stad en haven boven de hoofdingang.

De Maastorenflat is altijd een populair woongebouw gebleven. Maar het hoogste woongebouw van Nederland is het natuurlijk niet meer. De Hoge Heren op de Gedempte Zalmhaven ernaast zijn al vele malen hoger. Door de aanleg van de Erasmusbrug is de stedenbouwkundige situatie ingrijpend gewijzigd. In 1996 is het gebouw gerenoveerd met een hypotheek van het gemeentelijke monumentenfonds, vooruitlopend op de huidige status van gemeentelijk monument.