• Artikelen

Maastorenflat

Toen de Maastorenflat in 1956 opgeleverd werd had het gebouw met elf woonlagen op een sokkel de hoogste woning van Nederland.

Maastorenflat

De Maastorenflat vanuit het zuidoosten, kort na oplevering in 1956.

F.H. van Dijk, Stadsarchief Rotterdam

Zo gaat dat in Rotterdam…

…Met (…) sneltreinvaart is de “Maastorenflat” “gemaakt”. In een uur tijd hebben opdrachtgever, architect en stedenbouwkundige de situatie gecreëerd, die niet voorkwam op het Basisplan 1946, doch welke geknipt scheen voor het doel dat zich voordeed.

Rein H. Fledderus, Bouwkundig Weekblad 1957

Hoogste woongebouw van Nederland

De Maastorenflat telt elf woonlagen op een sokkel en had daarmee in 1956 de hoogste woning van Nederland. De eerste vijf lagen van het gebouw bevatten geen woningen. Woningen op de lagere verdiepingen werden vanwege het gebrek aan uitzicht niet aantrekkelijk geacht.

Wegens de buitendijkse ligging staat het gebouw op een sokkel. In de twee onderste lagen zijn een showroom, bergingen, de entreehal en een conciërgewoning opgenomen. Ook is er de entree voor de parkeergarage. Daarboven liggen twee lagen kantoorruimte in een uitkragend bouwdeel. De derde kantoorlaag vormt de overgang naar de woningen. De verticale geleding van de kantoorlagen contrasteert met de horizontale gevels van de woningen.

Maastorenflat

Feest bij Van Eesteren, het hoogste punt wordt op 20 juni 1955 bereikt.

F.H. van Dijk, Stadsarchief Rotterdam
Maastorenflat

Zuidgevel.

Polytechnisch Tijdschrift Bouwkunde 1956

De Maastorenflat aan de Zalmhaven en bij de Leuvebrug nadert nu duidelijk zijn hoogste punt. Het slanke bouwwerk steekt sterk af bij de oude omgeving van de Zalmhaven en er ontstaat hier een grappige tegenstelling die toch ook wel boeiend is. Aan de andere zijde, bij de toekomstige Maasboulevard maakt deze flat deel uit van de lange reeks nieuwe gebouwen, die straks de Maasoever zullen markeren.

Het Vrije Volk 20 april 1955

Toren

In tegenstelling tot wat de naam Maastorenflat suggereert, heeft het gebouw weinig van een toren. Het heeft meer een langwerpige vorm en de vier woningen per bouwlaag liggen in de lengterichting. De plaatsing van de balkons, de ogenschijnlijk willekeurige positie van gesloten wanden en het expressieve noodtrappenhuis verhogen de asymmetrie en dynamiek van het gebouw. De glazen liftschacht in de westgevel leverde de bewoners een spectaculair panorama tijdens de tocht van en naar hun woning. De hoogbouw vormde een ideale afsluiting van de Schiedamsedijk en een mooie omlijsting van het Venster op de Rivier.

Maastorenflat

De Maastorenflat gezien vanaf de Zalmhaven met rechts monument De Boeg in 1957.

Ary Groeneveld, Stadsarchief Rotterdam
Maastorenflat

De Maastorenflat wordt tegenwoordig geflankeerd door andere hoogbouw.

Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2019

Midden boven de drukke havenstad Rotterdam kan men het hart van Nederland zien kloppen -zonder het te horen- vanaf ’s lands hoogste woonhuis op de veertiende étage van de Maastorenflat, die verrijst op een der markantste punten van de stad, aan de Maas. Horen kan men er van het bruisende leven van city en haven niet veel, slechts af en toe dringt een weemoedige afscheidsgroet van een oceaanreus of het geluid van nijdige sirenes, vooral van sleepboten door tot in de stilte daarboven.

Polytechnisch Tijdschrift 1958

Het gebouw heeft een betonskelet, dat is ingevuld met puien met stalen ramen en borstweringen met groenachtig geglazuurde bakstenen. Deze horizontale structuur is afgewisseld met grote verticale bakstenen vlakken, zoals de vrijwel gesloten noordgevel richting de stad. De betonnen balkons zijn deels van open stalen hekwerk voorzien. De betonnen vluchttrap heeft stalen hekjes en vormt een fraai zigzagpatroon op de gesloten noordgevel. Het basement is van Scandinavisch graniet.

Maastorenflat
Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2019

De flats krijgen geheel afgewerkte vloeren, badkamers, keukeninrichting, automatische vuilafvoer, een centraal radio- en televisie-antennesysteem, centrale verwarming en warmwaterinstallatie, aangesloten op de stadsverwarming.

Het Vrije Volk 10 december 1953

De 44 woningen -op elke verdieping drie driekamerwoningen en één vierkamerwoning- waren van een voor die tijd ongekende luxe. Pas jaren later werden verderop op de Maasboulevard vergelijkbare luxe flats gebouwd. Een trend die vanaf eind jaren tachtig nieuwe impulsen kreeg op de Boompjes en rond de Zalmhaven.

De flat is voorzien van twee keramische reliëfs van Limburger Frans Tuinstra (1923-2006): een Neptunusfiguur bij de ingang aan de noordkant en een reliëf met motieven uit stad en haven boven de hoofdingang.

Maastorenflat

Boven het granieten basement bevindt zich naast de noordelijke ingang een reliëf van Neptunus.

Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2019
Maastorenflat

Het reliëf van Tuinstra boven de hoofdingang met motieven uit stad en haven.

Wikimedia Commons

Anno nu

De Maastorenflat is altijd een populair woongebouw gebleven. Maar het hoogste woongebouw van Nederland is het natuurlijk niet meer. De Hoge Heren op de Gedempte Zalmhaven ernaast zijn al vele malen hoger. Door de aanleg van de Erasmusbrug is de stedenbouwkundige situatie ingrijpend gewijzigd. In 1996 is het gebouw gerenoveerd met een hypotheek van het gemeentelijke monumentenfonds, vooruitlopend op de huidige status van gemeentelijk monument.

Maastorenflat

Onder de uitkraging van de Maastorenflat bevindt zich de conciërgewoning.

Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2019
Maastorenflat

De oostelijke gevel van de Maastorenflat.

Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2019
Architect
H.D. Bakker
Kunstenaar
M.F. Tuinstra
Periode
1953-1956
Locatie
Schiedamsedijk 155-200, Rotterdam, Netherlands
Onderwerpen
Gem. Monumenten
Buurten
Baankwartier
Gebouwen
Winkels Bedrijfsgebouwen Wonen
Objecten
Schiedamsedijk 155 t/m 200 (doorlopende nummering), Zalmhaven 001 t/m 005 (doorlopende nummering) en Vasteland 004 t/m 008 (even)