Klooster Regina Pacis

Het klooster Regina Pacis, dat in 1959 in gebruik werd genomen, was zo’n beetje het laatste gerealiseerde gebouw van de wederopbouw in Rotterdam-West. Maar door de traditionalistische architectuur lijkt het veel ouder dan de meeste omringende gebouwen. De realisatie kent dan ook een lange voorgeschiedenis. Het oorspronkelijke klooster, dat voor de oorlog ongeveer op dezelfde plek lag, was in 1930 gebouwd voor de Broeders van de Onbevlekte Ontvangenis van de Heilige Maagd Maria, in het Latijn: Fratres Immaculatae Concepcionis (FIC). Ze kwamen uit Maastricht om les te geven op de twee met het klooster verbonden lagere scholen: de Sint Nicolaasschool en de Sint Matthiasschool. Het gebouw werd net als de scholen zwaar getroffen tijdens het bombardement van 1943. De broeders werden tijdelijk gehuisvest in Schiedam. Restanten van het klooster en van de scholen werden provisorisch hersteld, zodat ze tijdelijk konden worden gebruikt.

De herbouw kwam moeizaam van de grond. Al tijdens de oorlogsjaren boog de Maastrichtse architect Alphons Boosten zich erover. Omdat men niet zo tevreden was over het gebouw werd de oorspronkelijke architect Margry gepasseerd. In 1949 komt de Rotterdamse architect Jan Hendriks (1895-1975) van het bureau Hendriks Van der Sluijs en Van den Bosch in beeld. Het bureau was zeer actief in de Rotterdamse wederopbouw en bezig met drie woningblokken langs de Schiedamseweg. Uiteindelijk kreeg Hendriks de opdracht voor de nieuwe Sint-Nicolaasschool, die in 1954 klaar was, en vervolgens ook voor het broederhuis.

In de eerste schetsen is er sprake van een carrévormig gebouw met een binnenplaats. Op instigatie van de gemeente volgt het definitieve ontwerp in grote lijn de verkavelingstypologie die met de maisonnetteflats van Jos en Leo de Jonge is ingezet. Het klooster bestaat uit twee vleugels: een vleugel van vier bouwlagen die de richting van de maisonnetteflats volgt en een vleugel van drie bouwlagen die evenwijdig aan de Schiedamseweg ligt. De hogere vleugel moest aansluiten bij de woningbouw. De twee vleugels zijn niet via een knik verbonden, maar door een tussenlid, waardoor een soort Z-vorm is ontstaan. De kapel is aan de achterzijde haaks tegen één vleugel aangebouwd, maar wel apart toegankelijk. Tussen de kloostervleugel en de kapel ligt een iets hogere klokkentoren. Net als bij de blokken met maisonnettes is er een collectieve tuin, maar deze is wel afgesloten met een hoge muur.

In de gevels is de functie van het gebouw goed af te lezen. De kamers op de verdiepingen zijn herkenbaar door de vierkante vensters in betonnen omlijsting. De kamers liggen aan de straatgevel en zijn bereikbaar via gangen langs de achtergevel. Centraal ligt een trappenhuis.

Op de begane grond zijn de entree en de algemene vertrekken, verdeeld in een dienstvleugel met de portier, de eetzaal en de keuken en een hoofdvleugel met de bibliotheek, studeerkamers en de kantoorvertrekken. De entree is gemarkeerd door een grindbetonnen kozijn en een sluitsteen met een Grieks kruis. Eetzaal en bibliotheek zijn voorzien van een glazen pui, iets terugliggend ten opzichte van de gevel, die hier met gemetselde bogen en ronde betonkolommen is verbijzonderd. Deze boogvormen en kolommen zijn ook aan de achterzijde bij de kloostergang toegepast. De kapel is iets minder sober. De grote hoge ruimte van 160 vierkante meter op de eerste verdieping had hoge glas-in-loodramen, ontworpen door Hubert Felix. Op de begane grond was hier een recreatiezaal. Interieur en exterieur waren sober.

Het klooster Regina Pacis was de laatste nieuwbouw van 25 kloosters van de FIC. De combinatie van onderwijzer en broeder verdween langzamerhand. Het gebouw in Rotterdam werd vanaf de jaren zeventig vooral gebruikt voor van de missie teruggekeerde broeders en kreeg meer het karakter van een bejaardentehuis. In 2012 vertrokken de laatste zes broeders naar Maastricht. Het gebouw stond enige tijd leeg en werd in 2016 verbouwd tot 28 starterswoningen. Het gebouw is daarbij wat betreft interieur en exterieur grotendeels intact gebleven. Alleen het interieur van de kapel is volledig verdwenen door het inbouwen van meerdere woningen. Het gebouw heeft geen monumentale status.