• Artikelen

Kantoorgebouw I.C.I.

Imperial Chemical Industries bouwde in 1953 een nieuw hoofdkantoor aan de Wolfshoek, Leuvehaven. Cornelis Elffers ontwierp het gebouw evenals de naastgelegen uitbreiding: het Graanhuis. Jarenlang 'sierden' chemische vaten van ICI de kade.

Kantoorgebouw I.C.I.

Op de Wolfshoek verrees in 1953 het gebouw van ICI (Imperial Chemical Industries Ltd.) van architect Cornelis Elffers, die ook het Graanhuis ernaast ontwierp.

Stadsarchief Rotterdam

Hoofdkantoor en pakhuis voor chemisch concern

Het Britse chemische concern ICI (Imperial Chemical Industries Ltd.) maakte na de Tweede Wereldoorlog een enorme groei door. Een hoofdkantoor in Rotterdam werd noodzakelijk en na zelfs korte tijd vanaf een schip te hebben gewerkt werd een kantoor aan het Koningin Emmaplein in gebruik genomen. Dit kantoor was al gauw veel te klein. Architect Kees Elffers (1898-1987) ontwierp het nieuwe hoofdkantoor, dat op een prominente plek aan de Leuvehaven kon worden gebouwd. Vanaf de bovenste, vijfde verdieping van het gebouw was er zelfs uitzicht over de Nieuwe Maas. Hier waren de directievertrekken en de kantine. Het gebouw was een combinatie van pakhuis, distributiecentrum en verkoopkantoor. Ook was er een garagewerkplaats voor reparaties aan het wagenpark. Om het tekort aan hotelruimte in het naoorlogse Rotterdam te pareren waren er zelfs twee logeerkamers in het gebouw.

Kantoorgebouw I.C.I.

Publicatie van het ontwerp voor ICI in de Maasstad.

Maasstad, november 1949
Kantoorgebouw I.C.I.

Het laboratorium van ICI.

Collectie Gerard Mulder
Kantoorgebouw I.C.I.

De financiële afdeling op de vijfde verdieping onder de glazen dakpanelen.

1952, Bouwwereld

Vlak nabij de plaats, waar straks Zadkine’s beeld voor een verwoeste stad zal verrijzen, is onlangs een bouwwerk van zes etages voltooid, dat voor de wederopbouw van Rotterdams centrum een belangrijk woord meespreekt. Van buiten ziet men er nu niet bepaald veel bijzonders aan af, doch het inwendige van het gebouw, dat de N.V. Imperial Chemical Industries aan de Wijnhaven heeft neergezet, zit werkelijk vol verrassingen. Dat begint al direct wanneer men bij de ICI binnenkomt; bij de entree is namelijk de portier vervangen door een telefoonhoorn: wanneer men die opneemt, vertelt de Juffrouw boven naar welke etage de bezoeker de lift moet nemen.

De Tijd 20 mei 1952

Kantoorgebouw I.C.I.

Magazijn van ICI. Op de balken staat de maximale vloerbelasting geschreven.

Collectie Gerard Mulder
Kantoorgebouw I.C.I.

Ingang van het magazijn (l) en het kantoor (r) van ICI.

Bouwwereld, 1952

Allesbehalve ouderwets

Architect Elffers was gekozen vanwege zijn kort na de oorlog ontworpen pakhuizen verderop aan de Wijnhaven. Maar hier realiseerde hij geen archaïsche gevels, maar een allesbehalve ouderwets strak, eigentijds gebouw. Het pakhuis was uiterst modern door het gebruik van vorkheftrucks. De vier magazijnverdiepingen bestonden vrijwel geheel uit vrij indeelbare ruimte van 45 bij 18 meter, slechts onderbroken door de noodzakelijke kolommen van de betonconstructie. Flexibiliteit die nu heel normaal is, maar toen nog bijzonder. Een klein deel van deze bouwlagen had een andere functie; op de begane grond was een schaftlokaal met was- en kleedruimte, op de eerste verdieping een conciërgewoning en op de tweede verdieping lagen de gastenverblijven. Op de vierde en vijfde verdieping waren de verschillende administratieve afdelingen en de laboratoria gesitueerd. Ook de kantoren waren in één grote kantoorruimte ondergebracht.

Kantoorgebouw I.C.I.

Advertentie ICI voor vezels

Volkskrant, december 1963
Kantoorgebouw I.C.I.

Advertentie ICI voor 'Winter sunbathing with perspex"

Collectie Gerard Mulder, Product News ICI, 1983

Van hieruit worden de kleurstoffen, kunstharsen, pharmaceutische producten, plastics en wat niet al over het gehele land gedistribueerd. Twaalf duizend verschillende stoffen worden in de Engelse ICI-fabrieken gemaakt, ruim drie duizend er van vinden hun weg naar Nederland, in eerste instantie, naar het Rotterdamse gebouw, dat 40 m lang, 18 m breed en 26 m hoog is. De nieuwste snufjes paste men toe, zowel op verwarmingsgebied (stadsverwarming) als op het terrein van de expeditie. Cantines, douches, garderobes en andere hulpmiddelen staan het personeel ten dienste, niets is nagelaten het werk zo aangenaam mogelijk te maken.

Het Vrije Volk 19 mei 1952

Kantoorgebouw I.C.I.

Franstalig productblad over Perspex van ICI.

Website na-oorlogsebouwmaterialen.be

Donkergroen perspex

Het gebouw is bekleed met gepolijst Italiaans travertin. Hierdoor kon het zwart worden van de gevels zo veel mogelijk worden tegengegaan. Ook sloot het gebouw hiermee aan op de lichte gevel van de Amsterdamse bank/Incassobank. De in totaal 1210 m2 natuursteen was ‘een kostbare luxe’ in het naoorlogse Rotterdam. De raamkozijnen zijn van sierbeton; er zijn stalen tuimelramen toegepast. De gevels van magazijnen en kantoren zijn identiek uitgevoerd, zodat de opslagruimtes op termijn ook als kantoorruimte bruikbaar gemaakt zouden kunnen worden. In het interieur was veel donkergroen perspex toegepast, een product van ICI.

Kantoorgebouw I.C.I.
Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2020

Anno nu

Het bedrijf groeide gestaag in de wederopbouw, mede door de opgang van kunststoffen. Begin jaren zestig werden enkel grote fabriekscomplexen in Rozenburg aangelegd. Eind jaren tachtig werkten er wereldwijd 128.000 mensen voor ICI. In 1988 werd het gebouw gerenoveerd waarbij alle verdiepingen een kantoorfunctie kregen. Het werd gereed gemaakt voor de moderne tijd: Op alle werkplekken zijn in het gebouw aansluitingen voor telefoons, personal computers en printers aangebracht waardoor het personeel eenvoudig van plaats kan veranderen. In 1999 vertrok ICI uit Rotterdam. Het bedrijf werd in 2007 overgenomen door Akzo Nobel. Het gebouw aan de Wijnhaven was enige tijd in gebruik als kantoor voor arbeidsvoorziening. In 2008 komt het in gebruik bij de Hogeschool Rotterdam, dat ook het Graanhuis heeft verworven. Het ICI-complex is gemeentelijk monument.

Kantoorgebouw I.C.I.
Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2020
Kantoorgebouw I.C.I.
Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2020
Kantoorgebouw I.C.I.
Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2020
Kantoorgebouw I.C.I.
Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2020
Kantoorgebouw I.C.I.
Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2020
Kantoorgebouw I.C.I.
Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2020

Filmpje over ICI aan de Wijnhaven tijdens de expositie in het Maritiem District

Architect
C. Elffers
Periode
1949-1953
Locatie
Wijnhaven 107, Rotterdam, Nederland
Onderwerpen
Gem. Monumenten
Buurten
Wijnhaven
Gebouwen
Bedrijfsgebouwen
Objecten
Wijnhaven 107 en Wijnstraat 106