Kantoorgebouw Esveha

De kantoren van de papiergroothandel Esveha aan de Botersloot waren totaal vernietigd bij het bombardement. De N.V. Esveha, voorheen Ph. Simons en Co, opgericht in 1876, had haar hoofdvestiging in Den Haag. De benaming Esveha was afgeleid van het handelsmerk S.V.H. - Simons, Veerkade, Haag. De Rotterdamse architect Hendrik Breur (1883-1958) ontwierp al tijdens de oorlogsjaren een nieuw bedrijfsgebouw in de buurt van het oude gebouw, maar vanwege de bouwstop kwam er niets van. In het basisplan kreeg Esveha een veel beter gesitueerd terrein toegewezen aan de Delftsestraat, nabij het Centraal Station en het nieuwe centrum. De Architectencommissie keurde Breur af als architect en de befaamde architect J.J.P. Oud (1890-1963) werd aangesteld als ‘aesthetisch adviseur’. Volgens contract was Ouds taak: “het ontwerpen van de voor- en achtergevel, alsmede de grote lijnen van het binnenwerk, waarbij wij gaarne kennis hebben genomen van uw toezegging, dat U ook voor de binnenindeling c.q. afwerking de heer Breur zo nodig assistentie zult willen verlenen.” Januari 1949 werd de eerste paal geslagen en op 1 augustus 1950 werd het gebouw in gebruik genomen.

De gevel van het kantoorgebouw wordt gedomineerd door het maatraster van de constructie. De ronde betonnen kolommen op twee meter afstand vormen pregnante verticalen. De borstweringen zijn geprefabriceerde betonplaten met een crèmegrijze sierlaag. Ramen en deuren zijn van aluminium, toentertijd een nieuw materiaal. De plint is van donkergroen Spaans graniet. Een geprofileerde daklijst vormt een duidelijke bovenbegrenzing. Het hoofdgevelvlak is precies 16 bij 16 meter. Met een diepte van 15 meter was het gebouw bijna een perfecte kubus.

Op de begane grond waren de directievertrekken, naast de asymmetrisch geplaatste entree. Boven de entree had Oud zelf ontworpen letters toegepast. Achter de uniforme, harmonieuze gevel zaten diverse functies: een winkel, kantoorruimte, een conciërgewoning, een kantine en vooral magazijnruimte. Aan de achterzijde was het gebouw op de begane grond uitgebouwd met een expeditieafdeling, bereikbaar via een expeditiestraat.

Als het gebouw geen ontwerp van de befaamde architect J.J.P. Oud was geweest, had het waarschijnlijk nauwelijks aandacht gekregen. In het gevelfront aan de Delftsestraat viel het totaal niet meer op. Ouds faam heeft overigens niet kunnen voorkomen dat de zorgvuldige kleurstelling van de gevelcompositie volledig is verdwenen; het gebouw is geheel zwart geverfd. Sinds het kunstbemiddelingscollectief Mothership in het gebouw is getrokken is de gevel opzichtig beschilderd. Net als de andere panden in de Delftsestraat heeft het gebouw enerzijds geleden onder de jarenlange onzekerheid over de sloop, maar heeft het anderzijds geprofiteerd van de nieuwe dynamiek in het gebied.