• Artikelen

Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij

De Graan Elevator Maatschappij besluit in 1963 wat kantoorruimte nabij de silo aan de Maashaven en Brielselaan te realiseren. Architect van het boven water geplaatste gebouwtje is Herman Haan.

Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij

Het kantoor lijkt boven het water te zweven voor de enorme graansilo.

Gerard Dukker, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 1981

De geweldige betonnen kolos van de N.V. Graansilo Maatschappij aan de Brielselaan beheerst al jaren het stadsbeeld aan de linker Maasoever. Ze is een van die enorme voorraadschuren, die de regering nodig heeft om het dagelijks brood van ons volk voor een reeks van jaren te verzekeren.

Een forse uitbreiding van de silo aan de Brielselaan staat sinds jaren op het programma, maar de nog beschikbare ruimte ter plaatse is bijzonder beperkt, terwijl het bouwen van een nieuwe silo buiten de stad een kapitaal zou vergen, dat zeker in deze tijd niet verantwoord moet worden geacht. Er is dus omgezien naar een oplossing, die uitbreiding zou mogelijk maken in de onmiddellijke nabijheid van de bestaande silo.

Aan de zijde van de Brielselaan wordt nu een twee- en driecellige silo opgetrokken van 40 meter hoog, welke ruim 20.000 ton graan zal kunnen bevatten.

Het Rotterdamsch Parool 5 oktober 1951

Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij

De Graansilo met de smalle, hoge maar uitgestrekte uitbreiding aan de Brielselaan.

Het Nationaal Archief, 1952
Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij

Detail van de gevel aan de Brielselaan.

E. Beket, Regionaal Archief Dordrecht, 1960-69

Maassilo

Wat wij nu kennen als de Maassilo, is een in verschillende fases gerealiseerd silogebouw van de Graan Elevator Maatschappij. In 1910 was het eerste silogebouw ontworpen door de Rotterdamse architect J.P. Stok klaar. Het had een opslagcapaciteit van 20.000 ton graan. In 1931 volgde een forse uitbreiding, voor 50.000 ton, achter dit gebouw. Bij het ontwerp van Brinkman en Van der Vlugt werd voor het eerst in Nederland gebruik gemaakt van een glijbekisting. In 1952 volgde een nieuwe uitbreiding van 22.000 ton, ontworpen door de architecten Ae.G. & J.D. Postma. Deze is gesitueerd in een smalle strook aan de Brielselaan over de volle lengte van de twee eerdere silo's. Deze uitbreiding heeft een lengte van 100 meter, een breedte van 10,75 meter en een hoogte van ca. 40 meter. In het midden is een inkeping gemaakt. De silo kraagt 2,80 meter uit boven de straat. Kolommen, waardoor een soort overdekte galerij zou kunnen worden gevormd, waren niet toegestaan.

Een deel van het verwaarloosde en verlaten silocomplex is sinds 2004 in gebruik als evenementenlocatie. Vanaf 2007 is hier een combinatie van functies bijgekomen met kantoren, ateliers en presentatieruimtes voor creatieve ondernemers, de Creative Factory. De grijze wand aan de Brielselaan is in 2009 door een Braziliaanse artiest beschilderd. In 2018 heropent danceclub Now & Wow op de tiende etage.

Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij

De silo van 100 meter lang kraagt 2,80 meter uit boven de straat. Kolommem waren niet toegestaan.

Stadsarchief Rotterdam, 1954
Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij

Plattegrond dienstwoningen

H. Haan
Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij

Plattegrond kantoor GEM

H. Haan

Herman Haan

De Graan Elevator Maatschappij had al sinds 1915 een, door Michiel Brinkman ontworpen, representatief hoofdkantoor aan de Parklaan. Bij de silo waren wat rommelige aanbouwsels. In 1963 besluit men wat kantoorruimte nabij de silo te realiseren. Architect is Herman Haan (1914-1996), die in deze jaren trouwens meer bekendheid geniet als ontdekkingsreiziger in Afrika dan als architect. Ten tijde van de uitvoering van het gebouw is Haan in januari 1964 met een NCRV-televisieploeg op expeditie naar Mali gegaan. De tweewekelijkse reisrapportages maken veel indruk. Haan heeft vooral naam gemaakt als architect van radicaal moderne woonhuizen. Maar hij realiseerde ook veel bedrijfsgebouwen in de regio Rotterdam.

Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij

Interieur GEM kantoor

Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij
Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij
Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij
Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij
Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij

Kantoorgebouw

Het gebouwtje kwam te staan aan de kade, door plaatsgebrek zelfs boven het water. Het bestaat uit twee dienstwoningen met een garage op de onderste laag en een kantoorruimte van 250 vierkante meter op de bovenste laag. Het rechthoekige volume is op drie robuuste betonnen pijlers in het water van de Maashaven geplaatst. De betonconstructie van de ondervloer verjongt zich naar de randen, waardoor het zwevende karakter wordt versterkt. Via een brug en een stalen trap zijn woningen en kantoor bereikbaar. De gevels zijn naar de straatkant tamelijk gesloten, maar royaal van terugliggende bandvensters voorzien aan de waterkant. Ook loopt hier op beide verdiepingen een balkonstrook voor de gevel. In de zijgevel vormt de geprononceerde waterspuwer een knipoog naar het werk van Le Corbusier. Kenmerkend voor het werk van Haan zijn de vloeren van breuksteen.

Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij

Het kantoor en de Maassilo in 2022.

Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2022
Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij

Het kantoor lijkt boven het water te zweven.

Piet Rook

Anno nu

In 1970 zijn de twee woningen verbouwd tot kantoorruimte. In 1973 zijn er plannen voor een overbouwing van het gebouwtje met een soort kantoortoren, maar dat plan gaat niet door. Het gebouw is uiterlijk nog geheel intact, maar intern volledig verbouwd. Het is nu geheel in gebruik als kantoor.

Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij

Beide verdiepingen hebben een eigen opgang.

2023, Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam
Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij
2023, Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam
Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij
2023, Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam
Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij
2023, Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam
Kantoor en dienstwoningen Graan Elevator Maatschappij
2023, Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam
Architect
H.P.C. Haan
Periode
1963-1964
Locatie
Maashaven Zuidzijde 1-5, Rotterdam, Nederland
Buurten
Tarwewijk Zuid
Gebouwen
Bedrijfsgebouwen