- Artikelen
Jeugdherberg "De Windroos"
In 1963 werd eindelijk een nieuwe jeugdherberg, tot dan toe in een voormalig schoolgebouw gevestigd, gebouwd aan de Rochussenstraat.
Voorgevel van de jeugdherberg De Windroos met glazen strookramen.
Stadsarchief Rotterdam, Ary Groeneveld, 1963.
Lang en breed is er gediscussieerd over de plaats, waar een nieuw en groter gebouw zou moeten verrijzen dat dienst zal doen als jeugdherberg. Wanneer de gemeenteraad de crediet-aanvraag van de f 300.000,— (140.000 euro) goedkeurt die voor de nieuwbouw nodig zijn, verrijst er binnen twee jaar een drie verdiepingen tellend gebouw met accommodatie voor 140 trekkers van beiderlei kunne, die geheel gescheiden gehuisvest zullen worden. De plannen voor de nieuwbouw werden ons getoond door architect Ir. J. Boks, zij zullen worden uitgevoerd op een openliggend terrein aan de Rochussenstraat.
Hier Rotterdam 13 november 1953
Folder in parallellogram-vorm van De Rotterdamsche jeugdherberg
Reclame om een jeugdherbergslaapzak te gebruiken.
Rotterdam onwaardig
Het zou nog bijna tien jaar duren voor de nieuwe Jeugdherberg van Rotterdam kon worden geopend. Pas op 27 oktober 1961 werd de eerste paal geslagen en op 26 april 1963 was de officiële opening van het nieuwe gebouw. De eerste Rotterdamse Jeugdherberg opende in 1932 aan de Kortekade. Het vier jaar later betrokken pand aan het Haringvliet ging tijdens het bombardement van 1940 verloren. Na de oorlog werd een oud schoolgebouw in de Lambertusstraat in Kralingen gebruikt. De roep om nieuwbouw was groot, want deze accommodatie was een stad als Rotterdam onwaardig. Het plan uit 1953 werd in 1959 ingrijpend herzien. Er kwam een extra verdieping bij en in plaats van slaapzalen kwamen er kleinere zaaltjes. Ook werd de capaciteit iets vergroot.
De jeugdherberg aan de Rochussenstraat.
Stadsarchief Rotterdam, Ary Groeneveld.
„Dit gebouw zal een prachtige aanwinst voor onze stad zijn," aldus wethouder Langerak, „Het is voor de jeugd, die niet om het natuurschoon, maar om de stad en haar havens naar Rotterdam komt, een unieke plaats hier aan de Rochussenstraat."
Het Vrije Volk 28 oktober 1961
De parallellogram-plattegrond van de jeugdherberg.
Voorgevel van jeugdherberg De Windroos.
Stadsarchief Rotterdam
Parallellogram
Aan de nogal zakelijke voorgevel is niet te zien dat deze jeugdherberg een merkwaardige plattegrondvorm heeft; het beschikbare kavel had de vorm van een parallellogram. Binnen die vorm is gekozen voor een rechthoekige plattegrondopzet, met aan weerszijden driehoekige restruimtes. In die restruimtes zijn vooral sanitaire ruimtes gesitueerd.
Vermoedelijk Duitse jongeren vermaken zich onder de trap in de jeugdherberg.
Stadsarchief Rotterdam, Ary Groeneveld
De trappen zijn centraal in het gebouw gepositioneerd.
Geen grote slaapzalen voor de 'trekkers'
De jeugdherberg was opgezet om plaats te bieden aan maximaal 160 ‘trekkers’. Het principe van de grote slaapzalen is losgelaten en er zijn twintig zaaltjes voor acht personen gerealiseerd. De slaapzalen liggen op de twee bovenste verdiepingen achter een bakstenen gevel. De onderste lagen hebben een veel opener karakter en bevatten de algemene ruimtes. Op de begane grond was een royale hal met de receptie en op de verdieping de eetzaal. De keuken aan de achtergevel besloeg twee verdiepingen, verbonden door een interne trap en liftje. Op de begane grond was de kookkeuken en op de verdieping de dienkeuken. Verder was op de begane grond de beheerderswoning gesitueerd, waar de jeugdherbergvader met zijn gezin woonde. In de middenzone lagen twee trappartijen in de lengterichting. Midden in het gebouw kon door middel van schuifwanden de scheiding tussen jongens- en meisjeszalen worden aangepast aan het te verwachten bezoek. Er was ook nog een kelder met een ‘trekkerskeuken’ en wasmachines.
Het gebouw is net als de meeste ontwerpen van Boks een robuuste betonconstructie in combinatie met borstweringen van baksteen.
„De mooiste jeugdherberg in ons land, dat weet ik en dat zeg ik hardop," zo uit zich vader Leeuwerink. „Ik geloof niet, dat er ooit zo prachtig overleg is geweest tussen de architect en de toekomstige bewoners en werkers van een gebouw als in ons geval is gebeurd. Het kloeke gebouw, krachtig van lijn en kleur, staat daar te midden van een rij grote burgermanshuizen en. het springt er helemaal uit, als een modern kasteel zonder tinnen of transen, maar vriendelijk uitnodigend. Hier kunnen na 26 april, datum van opening van De Windroos, 160 meisjes en jongens op hun trek- en vakantietochten gelogeerd worden en men moet zien, hoe ze daar onderdak vinden."
Het Vrije Volk 4 april 1963
Anno nu
De Jeugdherberg, inmiddels Stayokay geheten, verhuisde in 2009 naar één van de grote kubussen van de Blaakoverbouwing van Piet Blom. Sindsdien is het gebouw in gebruik als opvang voor slachtoffers van huiselijk geweld.
