Artikelen

Holbeinhuis

In november 1954 opende het door een Zwitserse verzekeringsmaatschappij gebouwde Holbeinhuis. Het gebouw werd door de combinatie van kantoren en horeca een trekpleister voor handel en uitgaand publiek genoemd.

Ongeveer 40 meter hoog wordt het eerste kantoorgebouw, dat aan de Coolsingel gebouwd wordt en waarvoor vanmorgen de eerste paal is geslagen. De Nederlandse Aannemingsmaatschappij zet dit grote gebouw in opdracht van de Basler Transport Versicherungs Gesellschaft. Het is ontworpen door de architecten ir E.H. en H.M. Kraayvanger.

De gehele benedenverdieping, de kelder en de eerste étage zullen worden bezet door een café-restaurant. De bekende Amsterdamse restaurateurs Dikker en Thijs, uit de Leidsestraat, nemen hier hun intrek. Er komen dan een bierkelder, een café en, op de eerste étage, een restaurant.

Het Vrĳe Volk 20 februari 1953

Trekpleister

Vanwege de watersnoodramp van februari 1953 werd het slaan van de eerste paal voor het kantoorgebouw van de Basler Transport Versicherungs Gesellschaft niet feestelijk gevierd. Het budget werd in het rampenfonds gestort. Die schade werd bij de opening op 8 november 1954 ingehaald. De plannen tot het stichten van een kantoorgebouw voor de Zwitserse verzekeringsmaatschappij dateerden van augustus 1951. De firma was al in 1868 in Rotterdam actief. Het gebouw kreeg de naam Holbeinhuis. De schilder Hans Holbein de Jonge uit Bazel maakte in 1523 het bekende portret van zijn vriend Desiderius Erasmus. Rotterdam en Bazel zijn niet alleen verbonden door de Rijn, maar ook door Erasmus, die is geboren in Rotterdam en in Bazel is overleden. De reis van Erasmus van Rotterdam naar Bazel werd verbeeld in een enorm mozaïek van Louis van Roode in de gevel. De Zwitsers namen maar een deel van het gebouw in gebruik; de rest werd verhuurd aan andere verzekeringsmaatschappijen. De combinatie van kantoren en horeca maakte het Holbeinhuis een ‘trekpleister voor handel en uitgaand publiek’.

Maandagmiddag reeds vindt de officiële opening plaats van het eigenlijke Holbeinhuis. Daarmee heeft Rotterdam dan aan zijn bekendste boulevard en grenzend aan het steeds belangrijker wordende Raadhuisplein een imposant bouwwerk gekregen. Het is een schepping van het architectenbureau Kraaijvanger.

Het Holbeinhuis is 38 meter hoog en thans met zijn rhythmische diepliggende ramen een opvallend bouwwerk in nieuw Rotterdam. Het beslaat aan de Coolsingel een lengte van 30 meter en aan het Raadhuisplein is het gevelfront 32 meter. Boven de eerste verdieping liggen kantoorruimten, die reeds alle verhuurd zijn.

Het Vrĳe Volk 6 november 1954

Dubbele rooilijn

Het gebouw is vooral vanuit de stedenbouwkundige opzet van de Coolsingel bepaald. Om de naoorlogse Coolsingel (nog) breder te maken, maar met behoud van het vooroorlogse hotel Atlanta, werd een dubbele rooilijn bedacht. Een aantal vooruitgeschoven hogere gebouwen volgde de rooilijn van Atlanta en daartussen kwam lagere bebouwing op de terugliggende rooilijn, waardoor brede trottoirs ontstonden. Het Holbeinhuis markeerde bovendien samen met Slavenburgs Bank het nieuw gevormde Stadhuisplein. Beide gebouwen hebben een laagbouwdeel als overgang naar de lagere bebouwing van het Stadhuisplein en een terugliggende dakopbouw, wat de symmetrie versterkt. Ze benadrukken de zichtas naar het stadhuis. Op de begane grond was een onderdoorgang, net als bij Slavenburgs Bank en de Bank voor Handel en Scheepvaart.

De begane grond heeft een grotendeels glazen gevel. Het kantoorgedeelte is rondom met een raster van kunststeen bekleed, waarin de vensters diep terug liggen. De eerste verdieping wijkt enigszins af door de grote vierkante vensters. Op het dak is een betonnen pergola-achtige constructie aangebracht, die met betonnen balken aan de terugliggende dakverdieping is bevestigd.

Binnen afzienbare tijd zal Rotterdam een unieke versiering krijgen. Geen beeldhouwwerk of magistraal architectonisch monument, maar een mozaïek van grootse afmeting, dat aangebracht zal worden aan de buitenkant van het in aanbouw zijnde Holbeinhuis aan de Coolsingel. Het is de schilder Louis van Roode, die binnenkort aan de uitvoering van dit enorme werk, waarvoor hij bijna een jaar nodig denkt te hebben, zal beginnen. Het mozaïek van 14 bij 6,80 meter zal tegen het drie etages hoge bijgebouw geplaatst worden; de opdrachtgever is de Basler Transport Versicherungs Gesellschaft, die zich in het Holbein-huis zal vestigen.

Het Vrĳe Volk 3 december 1953

700.000 mozaïek steentjes

Louis van Roode was een van de kunstenaars die goed in de smaak vielen bij de gebroeders Kraaijvanger. Hij maakte de immense gevelplastiek op het Stationspostkantoor, een wandreliëf op het gebouw van de Eerste Hollandse Levensverzekeringsbank aan de Westblaak en dus ook het enorme mozaïek De reis van Erasmus op het Holbeinhuis. Deze opdracht kwam overigens na een voorselectie met de kunstenaars Nico Wijnberg en Joop Sjollema, tot stand. Het kwam op de gevel van de laagbouw, maar was zichtbaar vanaf de Coolsingel. De dertig kunststenen platen van zo’n 1½ bij 2 meter werden in het atelier van Van Roode vervaardigd. De 700.000 mozaïek-steentjes werden een voor een in het natte cement gelegd. Bij de overgangen tussen de platen moest Van Roode goed opletten of de kleuren wel vloeiend aansloten. Voor deze immense klus had Van Roode de hulp ingeroepen van een bevriende kunstenaar, Cor Kievit. Later werkte Van Roode aan andere mozaïeken in een atelier met een stel jonge assistentes.

In de voorhal aan de Coolsingel is de hoofdentree van het café-restaurant Belmont. Dit café beslaat een groot deel van de beganegrond aan de Coolsingelzijde. Het heeft bovendien een uitgestrekt entresol, dat in het bijzonder gebruikt zal worden voor de lunch of de thee. Aan de zijde van het Raadhuisplein ligt op de beganegrond het bierrestaurant Heinekens Hoek. Beide etablissementen hebben niet die exclusieve standing -en prijzen- die het daarboven over de gehele verdieping gelegen restaurant Dikker en Thijs heeft. Bij dit restaurant behoren enige feestzalen en de Flamingobar.

Het Vrĳe Volk 6 november 1954

Restaurants

Onderin het Holbeinhuis was plek voor diverse horecagelegenheden. Het bekendst was café-restaurant Belmont op de begane grond en het entresol, met 250 plaatsen. Het was een echt boulevardcafé met (verwarmd) terras en optredens van artiesten als het Quartetto Enzo Gallo, orkest Lajos Veres en het Kwartet Van Wood. De Heineken’s Hoek had 110 zitplaatsen en 30 plaatsen aan de bar. Restaurant Dikker en Thijs was boven de Heineken’s Hoek gesitueerd. Op de hoogste verdieping was een bedrijfskantine, die na de lunch werd opengesteld voor het publiek dat er met een directe lift kon komen. Op het ruime zonneterras had men een prachtig uitzicht over de stad. In de kelder kwam in 1961 het Roefje, waar men van kaas en wijn kon genieten en cabaretiers als Peter Blanker en Gerard Cox optraden.

Anno nu

In de jaren zestig werd het Holbeinhuis overgenomen door het Zwolsman concern. De horeca liep steeds slechter en in 1972 sloot Belmont als laatste café-restaurant. De begane grond werd verbouwd tot kiosk en winkelruimte voor het Rotterdamsch Nieuwsblad. In 1988 kwam hier het VVV-kantoor, dat daarna nog tweemaal verhuisd en inmiddels opgeheven is. Het gebouw wordt sinds 2023 gerenoveerd.

Slavenburgs Bank en het aanpalende winkelgebouw zijn in 2012 getransformeerd, waarbij het ritme van de Coolsingel is gehandhaafd. De onderdoorgang bij Luxor, de Ammanstraat, is afgesloten en alleen nog in gebruik als expeditiestraat.