Hilton Hotel

Eind 1953 berichten de kranten dat de befaamde Amerikaanse hotelketen Hilton een hotel wil gaan bouwen in Rotterdam. Plannen voor een hotel nabij het nieuwe Centraal Station, een idee van de Hotel Urgentie Commissie uit 1943(!), worden daarmee concreet. In 1958 komt Hilton met de officiële aankondiging dat er in Nederland zelfs twee nieuwe hotels zullen worden gebouwd, in Rotterdam en in Amsterdam. Op dat moment heeft het Hilton-concern vijfentwintig hotels in de Verenigde Staten en zeven erbuiten. In maart van dat jaar maken de beoogde architecten, Maaskant en De Vlaming, een oriëntatiereis naar de Verenigde Staten. De hotels gaan rond de twintig miljoen gulden (9 miljoen euro) kosten; de financiering wordt via een aandelenemissie en door institutionele beleggers verzorgd, wat betekent dat de overheid garant staat. De gemeente Rotterdam participeert ook.

De hotels in Amsterdam en Rotterdam hebben een vergelijkbare opzet: een onderbouw met lobby, zalen en restaurants en erboven een beddenhuis met standaardkamers. De locatie is wel verschillend. Het Amsterdamse hotel komt in een buitenwijk. Het Rotterdamse hotel ligt in het centrum op de hoek van Weena en Coolsingel en vormt met zijn kopgevel een laatste element in de dubbele rooilijn van de Coolsingel. De laagbouw is gericht op de voetganger; de hoogbouw richt zich op de automobilist.

Hoewel de hotels een duidelijk Amerikaans stempel hebben, wordt meestal in de inrichting een lokaal accent aangebracht. Voor die interieurs werkt Hilton met eigen architecten. Zo is het interieur in Amsterdam oudhollands van karakter, tot afgrijzen van critici en architecten. Het Amsterdamse hotel was gericht op Amerikaanse toeristen, het Rotterdamse meer op zakenlieden, vooral Duitsers.

Het Amsterdamse hotel was gericht op Amerikaanse toeristen, het Rotterdamse meer op zakenlieden, vooral Duitsers.

Op 1 juli 1960 wordt de eerste paal van het Rotterdamse hotel geslagen. Het Amsterdamse hotel was al in juli 1962 klaar en aansluitend kwam de gefortuneerde naamgever Conrad N. Hilton (1887-1979) de bouw in Rotterdam inspecteren. Op donderdag 30 mei 1963 wordt vervolgens het Rotterdamse Hilton geopend in aanwezigheid van Hilton himself. Het is het 51ste Hilton Hotel ter wereld; bijna maandelijks opent er deze jaren een nieuw hotel. Met de vijfhonderd bedden van het hotel verdubbelt de 1e en 2e klas hotelcapaciteit in Rotterdam. De opening staat in het teken van de scheepsbouw. Er wordt een fles champagne tegen de gevel stukgegooid en er wordt een anker vanaf het dak neergelaten. Het anker kreeg een plek op het trottoir van het Weena.

Op donderdag 30 mei 1963 wordt vervolgens het Rotterdamse Hilton geopend door Hilton himself.

Vrijwel alle Hiltonhotels worden door eigen architecten ontworpen, maar in Nederland is gebruik gemaakt van lokale architecten. Hoewel er met Amerikaanse interieurarchitecten (Emmanuel Gran en Inge Bech) is gewerkt, is het resultaat indachtig het moderne imago van Rotterdam minder oubollig dan in Amsterdam. Dat komt ook doordat Maaskant een aantal ruimtes van een sterk architectonisch stempel heeft voorzien, waardoor de aankleding, stoffering en meubilering minder de aandacht trekken. “… meestal lijkt de (materiaal)keuze puur door zintuiglijk genot ingegeven te zijn; niet alleen de ogen, maar ook de tastzin wordt aangesproken door een opgevoerd contrast tussen de harde, gladde marmeren vloer, het dikke wollige tapijt dat erop ligt, het teakhouten plafond en de gouden liftdeuren. Maaskant wilde materialen die hotelish waren, feestelijk en fonkelend.” aldus Maaskant-biograaf Michelle Provoost. Er zijn diverse kunstwerken aangebracht, met als blikvanger drie glasreliëfs van Joop van den Broek. In de schrale wederopbouwtijd was het hotel van een ongekende luxe en grandeur.

Maaskant wilde het hotel, de Cityflat en het Weenagebouw ondergronds verbinden, tot aan de Doelen toe. Dit is echter nooit gerealiseerd.

Er zijn twee hoofdingangen: een formele ingang aan het voorplein aan het Weena en een informele voor taxi’s en passagiers met de auto aan de Kruiskade. De bovenbouw met acht verdiepingen bestaat uit identieke tweepersoonskamers aan weerszijden van een middengang en vier extra grote hoekkamers. Bovenin aan het Weena ligt de presidentiële suite. Het beddenhuis is een strak, rechthoekig blok bekleed met travertin. De voorgevel heeft een uitgesproken horizontaal karakter door de langgerekt raamstroken, slechts onderbroken door een asymmetrisch geplaatste verticale strook zogenaamde televisieramen. Ook de achterzijde heeft zo’n asymmetrische onderbreking in de vorm van het liftenhuis. De grotere kamers in de kop van het gebouw aan de Coolsingel zijn ook voorzien van zo’n asymmetrisch verticale strook televisieramen.

De onderbouw is breder dan het beddenhuis en volgt aan de Kruiskadezijde de schuine lijn van deze straat. Daardoor is hier plek voor grotere en hogere ruimtes, zoals een balzaal en een wintertuin. De onderbouw is geheel van glas en zwart natuursteen.

Maaskant ontwerpt niet alleen het hotel, maar ook de Cityflat aan de Kruiskade en het Weenagebouw met kantoren, winkels en een parkeergarage en daarmee bijna een compleet stadsdeel. Hij wilde de gebouwen ondergronds verbinden, tot aan de Doelen toe. Dit is echter nooit gerealiseerd. Pas in 1988 kreeg Hilton een eigen parkeergarage achter bioscoop Thalia, ontworpen door Pi de Bruijn.

Het Hilton wordt veel gebruikt door prominente gasten, zoals de Amerikaanse vice-president Lyndon B. Johnson, Josephine Baker, Tina Turner, David Bowie, Rod Stewart, Kurt Cobain en vele anderen. Ook de artiesten die Rotterdam aandoen voor een festival logeren er: Dave Brubeck, Stan Getz, Astrud Gilberto en Thelonious Monk voor het Newport Jazz Festival in de jaren zestig, en later de artiesten voor North Sea Jazz, die na afloop nog wat jammen op de befaamde after party’s. Van recenter datum zijn de sterren van de MTV European Music Awards. Ook de gasten van het jaarlijkse Filmfestival en sporters van het ABN-AMRO Tennistoernooi, de Marathon en voetbalteams die in de Kuip spelen verblijven er. De Rolling Stones waren er van 18 tot en met 23 augustus 1973 om in het geheim te oefenen in de Doelen voor hun aanstaande Europese tournee. In Rotterdam konden ze relatief anoniem en ongestoord verblijven. De Stones huren de hele tiende verdieping inclusief de presidentiële suite en het restaurant moest exclusief 24 uur per dag open zijn. Van 22 januari tot 6 februari 1975 logeerden de Stones opnieuw in Hilton, om ‘s nachts in de Kleine Zaal van de Doelen opnamen te maken voor een nieuwe elpee.

De Rolling Stones huren de hele tiende verdieping inclusief de presidentiële suite en het restaurant moest exclusief 24 uur per dag open zijn.

In 2005 laten enkele gevelplaten los door een falende verankering. De gevelplaten worden opnieuw gemonteerd. In 2013 bij het vijftigjarig bestaan wordt het gebouw voor 36 miljoen euro gerenoveerd. Van het oorspronkelijke interieur blijft niet veel meer over. Alle kamers en suites, de lounge bar, de executive lounge en de vergaderzalen worden gestript en opnieuw ingericht. De grootste verandering aan de buitenkant is de verplaatsing van de hoofdingang van de Kruiskade naar het Weena. De renovatie werd niet alom gewaardeerd. Op de website van De Architect was het volgende te lezen: “Diverse architecten uitten de afgelopen dagen hun boosheid over de grootscheepse verbouwing en renovatie van het Hilton Hotel in Rotterdam. Het ontwerp van Hugh Maaskant uit 1963 is een van de laatste luxueuze interieurs uit de jaren zestig.“ In datzelfde artikel werd architectuurhistoricus Michelle Provoost geciteerd: “Terwijl het exterieur van marmer, staal en glas opnieuw zal glanzen, zal het interieur verdwijnen achter een laag van generieke hotelmaterialen en meubelen.” De Architect 07-03-2012. Op Open Monumentendag 2016 krijgt Hilton de status van Rijksmonument.