Geen dag hetzelfde in Het Industriegebouw

Het Industriegebouw (1941-1951) aan de Goudsesingel is een monumentaal bedrijfsverzamelgebouw waar, ondanks de droevige aanleiding (het feit dat veel bedrijfsruimtes verloren gingen in het bombardement in 1940), de energie vanaf spat. Het oogt robuust, maar tegelijkertijd fris. Architecten Maaskant en Van Tijen hebben in hun doordachte ontwerp de industrieloods aan het Achterklooster bewust laag gehouden, zodat in de hoogbouw het daglicht de kantoorruimtes in kan stromen. Eenmaal binnen stuit je op een modernistisch interieur, verfraaid met een flinke portie kunst en design. Het is een knipoog naar Maaskant, die zijn creaties ook graag voorzag van goedgeplaatste reliëfs, glassculpturen en schilderingen. Ladies of the house Eva Sharo en Desiree van den Wittenboer maken zich al meerdere jaren hard voor dit gebouw en haar huurders. Een ontmoeting met beide directeuren in hun kleurrijke kantoor op de vierde verdieping.

“Ik ben Desiree van den Wittenboer, lady of the house bij Het Industriegebouw en ik houd me in mijn werkleven bezig met…” Er volgt een korte pauze: “Véél! Ik ontferm me, samen met Eva, over zowel het dagelijks reilen en zeilen, als over de lange termijnplannen. Als gezamenlijke directie zit er natuurlijk een overlap in onze werkzaamheden, maar waar Eva heel goed is in communicatie en de strategie bewaken, zit ik veel meer op het drogere onderhoudswerk en dat houdt elkaar goed in balans.” Hier haakt de andere lady of the house, Eva Sharo, in: “Toen eigenaren Luuk Schotsman en Esther Dubbeldam Het Industriegebouw in 2015 aankochten ben ik hier begonnen als marketingmedewerker. Dat is altijd onderdeel gebleven van mijn werkzaamheden, alleen zet ik nu als directeur de grote lijnen uit en bestieren we de marketing als team.”

Eva: “Ik woon al bijna heel mijn leven in Rotterdam en ik ben minstens 800 keer langs HIG gefietst zonder door te hebben wat de eigenlijke omvang van het pand was. Toen ik er voor het eerst binnenstapte, werd ik helemaal lamgeslagen door de grandeur en de mooie verhalen. We hebben met mensen gesproken die in een van de conciërgewoningen hebben gewoond; die wezen de plek aan waar hun bed had gestaan en vertelden dat ze als kind over de galerij fietsten. Ik realiseerde me pas later wat het nieuwe eigenaarschap en de toekenning van de monumentenstatus voor HIG hebben betekend: zonder die twee was het pand gesloopt geweest. Maar, niet getreurd, het staat er nog en het mooie is dat het gebouw nooit verveelt, daarom zeggen we altijd dat de architectuur onderdeel is van ons team. We zijn verliefd op de stenen waarbinnen we werken. Dat maakt het voor mij een heel interessante functie en meteen een van de redenen waarom ik hier al zo lang werk. We zijn constant aan het verbeteren, er is altijd onderhoud nodig en we ontdekken elke maand wel wat nieuws. Dat houdt ons scherp en actief en andersom is dit gebouw levendig houden ook een bijzondere uitdaging die we met het team graag aangaan. Het Industriegebouw is zowel erfgoed dat beschermd moet worden, als een community van mensen die hier dagelijks fijn naar hun werk moeten kunnen gaan. Dat verdient liefde en aandacht, elke dag weer.”

Architectuur is onderdeel van ons team.

Terugblik naar 2015, toen Het Industriegebouw werd gekocht door Luuk Schotsman en Esther Dubbeldam. Voordat zij er de boer mee op gingen, was er een stille periode waarin het team zich met regelmaat afvroeg: is dit écht? Er werd de tijd genomen om goed na te denken over wat ze er precies voor invulling aan wilden gegeven en hoe ze dat zouden aanpakken.

Desiree: “Luuk en Esther hadden een idee, maar wisten niet per se hoe ze dat moesten realiseren. Ze hebben toen een team van mensen om zich heen verzameld die elk een eigen expertise hadden, eager to learn waren en vooral ook een creatieve, misschien zelfs wel alternatieve kijk hadden op het makelaarschap. Niemand van hen kwam uit de vastgoedhoek, waardoor we stukje bij beetje met een verfrissend concept konden komen ten opzichte van een klassieke makelaar.”

Wat wel direct na de aankoop duidelijk werd, was dat het team de modernistische stijl van het prachtige rijksmonument stapsgewijs wilde terugbrengen. Systeemplafonds verdwenen, van onder stoffige tapijttegels kwamen originele houten mozaïekvloeren tevoorschijn en het bijzondere hemelplafond op de vijfde etage werd in ere hersteld. Anno 2023 branden de ‘sterren’ met LED-verlichting in plaats van gloeilampen, want waar mogelijk wordt bij renovatie meteen verduurzaamd.

Eva: “Door dit continue proces is geen dag hetzelfde. Als directieteam beheren we namelijk het hele gebouw, coördineren we niet alleen de verhuur en de community, maar ook de renovaties en verbouwingen.”

Desiree: “Onze dubbelrol komt voort uit het feit dat je over al deze facetten met z’n tweeën meer weet dan alleen. Als duo heb je met regelmaat inhoudelijke gesprekken. Soms sta je daarin parallel aan elkaar, maar in sommige gevallen kun je ergens samen over discussiëren, waardoor je elkaar uitdaagt en uiteindelijk met een nóg beter plan komt. En dat doen we niet zo met z’n tweeën, maar met hele team.”

Eva: “Desiree en ik voeren onze werkzaamheden allebei op een heel andere manier uit en dat complementeert elkaar en voorkomt tunnelvisie. Als je beiden vanuit een eigen perspectief tegen dingen aankijkt, doe je sneller water bij de wijn, wat tot een genuanceerdere uitkomst leidt. Dat gaat bij ons gelukkig op een vrij natuurlijke manier, ook doordat we voorheen vanuit communicatie en community al veel met elkaar samenwerkten. We wisten dus al wat we aan elkaar hadden.”

Eva: “Toen we als team eenmaal een concept hadden ontwikkeld en we van start gingen, werd de kern van nieuwe huurders gevormd door veelal jonge Rotterdammers die onwijs hart hadden voor de stad en elkaar kenden van ‘netwerken’ in de kroeg. Zij zagen in Het Industriegebouw een icoon: een gigantisch mooie ruimte die nagenoeg helemaal leegstond en dat terwijl de creatieve industrie in Rotterdam booming was, een plek zocht en die ook verdiende. Mensen hadden zulke toffe ideeën, zulke bijzondere en uiteenlopende werkzaamheden en het viel heel snel op z’n plek om die dan hier te concentreren en organiseren. Zo konden mensen ook overdag op de werkvloer samenkomen én samenwerken. Dat is de basis van de ‘beroemde’ HIG-community geworden, toch wel een beetje onze trots, want daar onderscheiden we ons wat mij betreft nog steeds in. Die basis van jonge honden is in de loop der jaren geprofessionaliseerd, want iedereen is natuurlijk ouder geworden en bedrijven zijn gegroeid, ontwikkeld en op elkaar ingespeeld.”

Desiree: “Je moet ook niet vergeten dat toen we begonnen Het Industriegebouw slechts voor twintig procent bezet was. Dat betekent dus ook voor tachtig procent leeg. Er heerste het gevoel dat je als kind krijgt in een snoepwinkel: zoveel mogelijkheden, waar gaan we beginnen met het aanpakken, renoveren, terugbrengen in de originele staat? De huurders die er nog altijd zaten én de eerste lichting nieuwe huurders zijn destijds meegenomen in dit denkproces. Op de derde verdieping streken in eerste instantie veel huurders uit de creatieve sector neer. Vrolijk en gezellig, maar alleen een creatieve hub is in onze ogen nogal saai. Net zoals een gebouw met alleen architecten of tech-bedrijven saai is. Ons speerpunt werd dus een gemengde community, zowel in grootte als in branche, met dezelfde faciliteiten en rechten en plichten voor iedereen. Of je nou een desk huurt of 3.000 m², je wilt allemaal gebruik kunnen maken van een fietsenstalling, meetingrooms en een koffiezetapparaat en íedereen wil kunnen pingpongen. Dus kan dat bij HIG.”

Eva: “Dat is heel fijn, want je spendeert zoveel tijd op kantoor, dat we graag zien dat het voelt als een plek waar je thuiskomt en je op je gemak voelt. Het is mooi om te zien dat de kracht van een bedrijfsverzamelgebouw precies ligt in de aloude behoefte van mensen om bijeen te komen en samen op te trekken.”

De potentie die het gebouw heeft werkt aanstekelijk. Maar dat is meteen de vloek en de zegen: het gebouw is nooit af, de potentie blijft.

Desiree: “Voor mijn gevoel onderscheidt HIG zich ook door het feit dat we allemaal zichtbaar en benaderbaar zijn; ons team is het gezicht van het gebouw. We lopen allemaal dagelijks door het pand en mensen kunnen aanbellen bij ons kantoor. Dat voelt wel anders dan wanneer de verhuurder ergens in Amsterdam op een hoofdkantoor zit. Wij zijn er gewoon, dus kom maar langs! Wat ook belangrijk is, is dat onze passie voor het gebouw zich uitstrekt tot onze huurders. Je moet je voorstellen dat je een kantoorruimte zoekt en dat je dan verschillende plekken bekijkt. Word je als prospect tijdens zo’n tour verliefd op HIG, dan is dat omdat het gebouw een heel specifiek karakter heeft, er een bepaalde lichtinval is en er een bepaalde monumentale energie hangt. Maar op het moment dat je geen affiniteit voelt met de Rotterdamse wederopbouwgeschiedenis, je per definitie een kantoor zoekt met een airco-installatie en alle facetten van een kantoorpand anno 2023, dan kies je vanzelf voor een ander bedrijfsverzamelgebouw. Het filtert zichzelf dus eigenlijk over het algemeen wel uit. Dat merk je aan hoe enthousiast de community reageert als er weer een bijzondere vondst wordt gedaan. De potentie die het gebouw heeft werkt aanstekelijk. Maar dat is meteen de vloek en de zegen: het gebouw is nooit af, de potentie blijft.”

Desiree: “De grootste uitdaging ligt in het vinden van de balans tussen het onderhoud van ons rijksmonument en de verhuur ervan. Huurders zien natuurlijk niet altijd waar we met team HIG achter de schermen allemaal mee bezig zijn; dat zo transparant en inzichtelijk mogelijk voor iedereen maken, ook de juiste afwegingen maken en prioriteiten stellen is een constant spel. Betonrot versus paaseieren verstoppen zeg maar; voor het huurplezier is het allebei op z’n eigen manier belangrijk.”

Eva: Ja, en nu onze basis staat, is uitbreiden een grote wens van ons allemaal. Een tweede locatie speelt altijd in onze gedachten, alleen is het lastig om een soortgelijk karakteristiek gebouw te vinden dat ver genoeg van HIG af ligt. We zitten nu in de fase waarin we ons afvragen: is de architectuur of het monument het succes? Zijn wij als organisatie het succes? Vormt deze community het succes? En kan dit alles zich vermenigvuldigen? In ons vijfjarenplan staat uiteraard ook het topic duurzaamheid. We kijken naar dingen die we veelvuldig afnemen en hoe we die processen kunnen vergroenen. Zo hebben we het complete dak geïsoleerd en zijn we qua schoonmaakmiddel overgestapt van plastic wegwerpverpakkingen op navulbare glazen flessen. We werken inmiddels samen met zoveel mogelijk lokale leveranciers en we gaan dit jaar, met een langverwachte goedkeuring van de monumentencommissie, eindelijk een test uitvoeren met zonnepanelen op het dak.”

Desiree knikt instemmend: “Wij willen hier al tijden mee aan de slag en helemaal nu de oorlog in de Oekraïne voortwoedt, is het fijn als wij als community niet meer volledig afhankelijk hoeven te zijn van stadsverwarming, maar wat meer zelfvoorzienend kunnen zijn.”

Desiree: “Ik hoop dat ons team zo divers blijft in de toekomst. We leren non-stop van elkaar doordat we zo verschillend zijn qua achtergrond en visie. Dat zorgt voor goede discussies en leidt tot kritische vragen onderling, maar omdat we dezelfde werkethiek delen, zorgt dat voor een heel fijne work-chemistry en dat is de katalysator tot HIG. Eva: “Daardoor zitten we eigenlijk nog steeds in die dynamische 2015-vibe: ja, we zijn wat ouder, maar we zijn niet minder betrokken bij het gebouw, de wijk en de stad waar we wonen en we vinden mensen die hier met veel enthousiasme ondernemen, podcasts opnemen, kunstwerken maken en events organiseren gewoon te gek, dus dat blijven we graag uitlichten en vieren!”

Desiree besluit: “Het is onze wens dat het gebouw nog minstens 75 jaar blijft staan, want met dit soort iconen geef je de stad een gezicht.” In de tussentijd vormen Eva en Desiree het gezicht van Het Industriegebouw. Met passie en overgave.