Gebouw Leger des Heils (Theater Rotterdam)

De Nederlandse afdeling van het Leger des Heils werd in 1887 opgericht. Dit religieuze genootschap dat vooral bekend is vanwege zijn charitatieve werk door ‘heilsoldaten’ werd in 1865 in Londen opgericht door William Booth. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verloor het leger diverse gebouwen, onder andere aan de Hartmansstraat en de Schiedamsedijk. Het nieuwe gebouw van het Leger des Heils kwam ongeveer 200 meter van de oude plaats aan de Laurierlaan, die bij later werd omgedoopt in William Boothlaan. Het nieuwe gebouw was een ontwerp van Kees Elffers (1898-1978), die voor zover bekend niet bij het Leger des Heils betrokken was. De eerste paal werd in november 1948 geslagen en de officiële opening was op 9 september 1950. Burgemeester Oud verrichte de openingshandeling. In zijn toespraak benadrukte hij het belang van godsdienstige gebouwen te midden van de meer zakelijke gebouwen van het centrum.

Belangrijkste element in het gebouw was de grote, negen meter hoge congreszaal op de eerste verdieping. Volgens het dagblad Trouw de mooiste congreszaal ter wereld. Aan de ene zijde lag het podium, aan de andere zijde een balkon. De zaal had 400 zitplaatsen en liep amfitheatersgewijs op; op het balkon waren nog 150 zitplaatsen. Het podium was groot genoeg voor de spreker, het muziekkorps en het zangkoor. Een gewelfd plafond en akoestische tegels zorgden voor een goede akoestiek. Op de begane grond was de entree met de ontvangsthal en garderobe en verder vier lokalen voor het jeugdwerk en een kleinere zaal met 150 plaatsen.

De grote zaal is duidelijk herkenbaar in de straatgevel: de gesloten gevel heeft siermetselwerk in een betonnen raamwerk. Er is een stalen dak. Twee dienstwoningen zijn in een apart bouwdeel ondergebracht, dat aansluit op het naastgelegen kantoorgebouw van Blikman & Sartorius, vrijwel in dezelfde periode eveneens ontworpen door Elffers. De gevel van de woningen en de plint zijn van beton met kunststeenpleister.

Het gebouw heeft veel details die typerend zijn voor de architectuur kort na de Tweede Wereldoorlog, de vroegste wederopbouw. Behalve het siermetselwerk, het betonnen raamwerk en de imitatie natuursteen zijn dat de betonnen raamkozijnen met stalen kozijnen, de zeshoekige kijkgaten, de decoraties in de pui van de serre en de ‘kruiskozijnen’ in het trappenhuis van de woning. Boven de hoofdingang hing het embleem van het Leger des Heils. Boven de entree van de woning is een klein reliëf met een Bijbels tafereel aangebracht.

In 1995 vertrok het Leger des Heils naar nieuwbouw aan de Gerdesiaweg. Het gebouw werd gekocht door Theater Rotterdam (vm RO Theater) en door E&F Architecten verbouwd tot een theaterzaal met 300 stoelen, een studio, kledingateliers, kleedkamers en een foyer. In het interieur herinnert bijna niets meer aan de oorspronkelijke religieuze functie. Op 6 mei 1995 opende het nieuwe theater. In 1998 is het gebouw in de expeditiehof aan de achterzijde uitgebreid met repetitieruimtes en werkplaatsen. Het gebouw is gemeentelijk monument.

Meer weten over het Rotterdamse uitgaansleven? Neem dan een kijkje op Rotterdams Publiek.