• Artikelen

Garage Ben Maltha/Kweekschool Sint Lucia

December 1957 opent een merkwaardige en ongebruikelijke combinatie op een merkwaardige en ongebruikelijke plek: de garage van Ben Maltha met de katholieke kweekschool Sint Lucia vlak achter de Lijnbaan. De gevel en entree liggen beide aan een expeditiestraat.

Garage Ben Maltha/Kweekschool Sint Lucia

Garage Ben Maltha met erboven de Sint-Lucia Kweekschool aan de Sint Luciastraat.

Wim K. Steffen/Stadsarchief Rotterdam 4029_PBK-2005-220

Eerste paal voor merkwaardig complex te Rotterdam

Hedenmorgen is aan de Aert van Nesstraat te Rotterdam de eerste paal in de grond geslagen voor een gebouw, dat twee totaal verschillende instellingen zal gaan herbergen. De architecten Jos en Leo de Jonge hadden aanvankelijk ter plaatse een garage voor het bedrijf Ben Maltha ontworpen, met daarboven vijf verdiepingen, die bestemming zouden krijgen van kantoorruimte. De naast het terrein in kwestie gelegen r.-k. meisjeskweekschool St. Lucia, die om een nieuw gebouw verlegen zit, is, horend van dit project, met de aannemersfirma in contact getreden, hetgeen ertoe geleid heeft, dat er nu boven de garage in vier verdiepingen een kweekschool wordt gebouwd.

De Tijd 23-12-1955

Garage Ben Maltha/Kweekschool Sint Lucia

Voor de Tweede Wereldoorlog zat garage Ben Maltha in de buurt aan de Aert van Nesstraat.

Advertentie Rotterdamsch Nieuwsblad 8 maart 1940
Garage Ben Maltha/Kweekschool Sint Lucia

Het St. Luciacomplex op de hoek van de Aert van Nesstraat en Hennekijnstraat. De uitbreiding zou verderop in de straat plaats vinden. Op de plek van dit gebouw zal later het Rotterdam Building komen.

Stadsarchief Rotterdam, 1954

Ongebruikelijke combinatie

Het is een merkwaardige en ongebruikelijke combinatie op een merkwaardige en ongebruikelijke plek: de garage met kweekschool vlak achter de Lijnbaan. Het enige gebouw in het centrum overigens dat met zijn gevel en entree aan een expeditiestraat staat. Maar er is wel een verklaring voor.

De garage van Ben Maltha (1916-?), een bekende motorcoureur (Nederlands kampioen 350 cc), zat al voor de oorlog in de Aert van Nesstraat. Hij betrok na het bombardement de resten van de garage van Autobedrijf Tresfon, ongeveer naast het Oude Luxor. Dit gebouw moest gesloopt worden voor de bouw van Slavenburg’s Bank aan de Coolsingel. Het nieuwe gebouw zou net als het Tresfongebouw (uit 1929) een werkplaats en een parkeergarage bevatten en kwam dus in de buurt van zijn eerdere vestigingen. Boven de garage was kantoorruimte gepland. Ben Maltha had na de oorlog ook een bekende winkel in motoren en motoraccessoires op de Meent.

Het Sint-Luciacomplex aan de Aert van Nesstraat had het bombardement overleefd, maar was te klein voor alle onderwijsactiviteiten. Vanaf 1897 hadden de nonnen van het Sint-Luciagesticht aan de Coolsingel een klooster met kweekschool (de voorloper van de pedagogische academie), mulo (de voorloper van mavo en vmbo), internaat en kleuterschool. In 1920 werd het nieuwe gebouw van architect Buskens aan de Aert van Nesstraat in gebruik genomen, een betere locatie voor zo’n gebouw dan de drukke Coolsingel. Sint-Lucia wilde graag uitbreiden, en de ruimte boven de garage was ideaal.

De heer Maltha maakt er een autostalling van, de eerste in Rotterdam en voorzover bekend in Nederland.
Garage Ben Maltha/Kweekschool Sint Lucia

Brochure van de kweekschool Sint-Lucia.

In de Luciastraat, tussen de Coolsingel en de Lijnbaan, opende de heer Ben Maltha onder grote belangstelling een nieuwe garage, die ruimte biedt aan ruim 80 auto's. Acht grote „overheaddeuren" geven toegang tot dit bedrijf, dat eenvoudig en doeltreffend van opzet. Het bevat o.m. een wasplaats, een doorsmeerstation en een showroom. Ook overdag hoopt de heer Maltha zijn garage te benutten. Hij maakt er een autostalling van, de eerste in Rotterdam en voorzover bekend in Nederland. Men kan er zijn auto een uur (of meer uren) stallen.

Het Vrije Volk 1-11-1957

Garage Ben Maltha/Kweekschool Sint Lucia

Door het gat waar kantoorgebouw De Utrecht zou komen is vanaf de Coolsingel het nieuwe gebouw van garage Ben Maltha te zien.

Stadsarchief Rotterdam 4273-L-3104

Speciale ingrepen

De bovenvermelde Tresfongarage was uiteraard de eerste parkeergarage van Rotterdam, maar de nieuwe garage van Ben Maltha was wel de eerste parkeergarage in de wederopbouwstad.

De niet gangbare opzet van het gebouw leidde tot een gymzaal op de bovenste van de vier verdiepingen en een daktuin als alternatief voor de ontbrekende buitenruimte.

De combinatie van garage en kweekschool bleef natuurlijk bijzonder. Extra opmerkelijk was het feit dat de architect van de garage gereformeerd was en een katholieke school moest ontwerpen. Leo de Jonge moest daartoe worden overgehaald door zijn katholieke collega Kraaijvanger. De niet gangbare opzet van het gebouw leidde tot een gymzaal op de bovenste van de vier verdiepingen en een daktuin als alternatief voor de ontbrekende buitenruimte. Ook werden speciale akoestische maatregelen genomen ter voorkoming van geluidshinder bij het onderwijs door een extra dikke betonvloer en een geluidsabsorberend plafond. Een lichthof zorgde voor daglicht in de garage en in de gangen van de school. Doordat de begane grond iets terug ligt ten opzichte van de bovenbouw zijn beide onderdelen van het gebouw herkenbaar. De trappenhuizen van de school zijn aan de uiteinden van de zijgevels gesitueerd, zodat het gebouw goed is te onderscheiden van de buren. De kunstschilder M.L. Maas (1924-2005) maakte een driedimensionale wandschildering in de kantine. Het is een zakelijk, functioneel schoolgebouw, met ruime lokalen en een heldere plattegrond. Er is veel glas in gevel en de gangwanden toegepast, zodat het interieur voldoende daglicht krijgt.

Garage Ben Maltha/Kweekschool Sint Lucia

De kantine met de driedimensionale schildering van Henk Maas.

Stadsarchief Rotterdam
Garage Ben Maltha/Kweekschool Sint Lucia

De voormalige kantine met de voormalige kweekschoolleerling Diny Fadel. De kantine is tegenwoordig in gebruik als gymzaal.

Joke Schot, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2018
Garage Ben Maltha/Kweekschool Sint Lucia
Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2018

Anno nu

Maltha stopt in 1972 met zijn zaken en verkoopt zijn panden. De garage wordt daarna gebruikt door de kantoren in het Holbeinhuis (gelegen aan het Stadhuisplein) en heet sindsdien Holbeingarage. Het oude Luciagesticht wordt in 1972 gesloopt en op deze plek wordt vervolgens het kantoorgebouw Rotterdam Building gebouwd. De bruine kleur van deze kantoorkolos, die in 1976 wordt opgeleverd, zou verwijzen naar het bakstenen klooster. In 1983 fuseert Lucia met een andere onderwijsinstelling en uiteindelijk vertrekt de kweekschool naar een andere locatie. Het Comité Wederopbouw beijvert zich voor een nieuwe bestemming. Vanaf 1997 is het gebouw in gebruik als hoofdvestiging van de SKVR (Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam). In de lokalen worden nu cursussen en muzieklessen gegeven. De daktuin is omgebouwd tot kantine. Ook is er op de tweede verdieping een verbinding gemaakt met het Rotterdam Building. Het gebouw is sinds 2010 rijksmonument.

Garage Ben Maltha/Kweekschool Sint Lucia
Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2018
Garage Ben Maltha/Kweekschool Sint Lucia

Het parkeergebouw aan de expeditiestraat St.Luciastraat.

Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2018
Garage Ben Maltha/Kweekschool Sint Lucia
Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2018
Garage Ben Maltha/Kweekschool Sint Lucia
Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2018
Garage Ben Maltha/Kweekschool Sint Lucia
Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2018
Architect
Jos en Leo de Jonge
Periode
1955-1958
Locatie
Hennekijnstraat 6, Rotterdam, Netherlands
Onderwerpen
Rijksmonumenten
Buurten
Centrum
Gebouwen
Bedrijfsgebouwen
Objecten
Sint-Luciastraat 001; 015; 053 t/m 057 (oneven) en Hennekijnstraat 004; 006