Woningen van Rotterdams puin in Dordrecht verdwijnen

We maken een uitstapje naar Dordrecht. In de wijk Nieuw-Krispijn ligt Het Witte Dorp. De woningen aan de Charlotte de Bourbon-, Maria-, Johan Willem Friso-, Marianne- en Anna Paulownastraat worden binnenkort gesloopt. En daarmee verdwijnt een klein stukje Rotterdamse historie. Want de gevels van deze woningen zijn gemaakt van wit korrelbeton, dat afkomstig is van puin dat na het bombardement van Rotterdam is hergebruikt. Vandaar ook de naam Witte Dorp. Collega en kunstenaar Marlies Lageweg maakte eerder een project over het Verdwenen Puin van Rotterdam.

De woningen die rond 1948 en 1949 zijn gebouwd, zijn verouderd, verzakten en hebben een laag energielabel aldus Woonbron en Trivire. In de Charlotte de Bourbonstraat en de Mariastraat komen appartementencomplexen van drie verdiepingen. In de Johan Willem Frisostraat en Anna Paulownastraat komen eengezinswoningen met tuin, met op de kop grotere woningen met een extra slaapkamer. In totaal meer sociale woningen dan er stonden. Aan de Mariannestraat zijn veertien koopwoningen gepland. Voor meer informatie bekijk het artikel op AD.

Renovatie is vaak een te dure aangelegenheid voor (sociale) panden uit de wederopbouw. Het is een veelgehoorde reden, ook van woningcorporaties in Rotterdam en dus ligt sloop voor de hand. Zeker bij panden die in de jaren tachtig een trespa-deken tegen de tocht hebben gekregen, een toentertijd gewilde oplossing, is de onderhuidse schade aanzienlijk. Toch zijn er genoeg redenen om te bedenken waarom opknappen een betere optie zou zijn. Zo levert sloop bijvoorbeeld behoorlijk wat betonafval op, terwijl aan de constructies meestal niets mankeert. Daarnaast zijn veel woningen aan grote groenstroken of binnentuinen gebouwd. Ook kennen veel appartementengebouwen een grote variatie in meerkamerwoningen. Een vijf- of zeskamerwoning is niet ongewoon. Deze kwaliteiten bestaan nog, maar zijn door (vaak) achterstallig onderhoud ondergesneeuwd door de problemen met schimmel of tocht. Waarmee renovatie een steeds duurdere aangelegenheid wordt en in combinatie met de lage huurinkomsten lastig te bekostigen zal zijn. Dus wordt er regelmatig gekozen voor sloop en nieuwbouw. Het geeft de mogelijkheid (deels) hogere huren te vragen of woningen te verkopen. Een wellicht logische keuze, maar in het kader van duurzaamheid minder. En in sommige gevallen ook een verlies van kwalitatief erfgoed, al dan niet verstopt onder trespa.

De discussie over wel of geen behoud van erfgoed raakt ons allemaal. Platform Wederopbouw Rotterdam organiseert daarom op zondag 13 februari 2022 een lezing over de Wederopbouw in Kralingen. De stedenbouwkundige ingrepen door de jaren heen en de kwaliteit van de woonblokken in het westelijk deel van Kralingen. Na afloop is er tijd voor discussie. Voor meer informatie, bekijk de pagina Expositie Kralingen.

Onderstaand beeld toont het woonblok aan de Dijkstraat in Rotterdam in 1949 en een detail van de parallel gelegen Speelmanstraat in 2022. Alle blokken hebben trespa-beplating gekregen en de sierlijke reliëfs boven de entrees zijn groen geschilderd. De woonblokken staan op de nominatie om gesloopt te worden.