Schijn op het Kralingse Bos

Schijn op Bos Komende week is het lichtfestival de Grote Schijn in het Kralingse Bos. Wij schijnen ons licht kort op de historie van het bos dat in het begin van de 20e eeuw door de directeur van Gemeentewerken Rotterdam, de heer GJ de Jongh, bedacht werd. Hij ontwierp een stadspark langs de, door turfwinning ontstane Noorderplas, destijds de naam voor de Kralingse Plas. De polders rondom de plas zouden opgehoogd worden met slib uit de nog te graven Waalhaven.

Boomplantdagen De Eerste Wereldoorlog gooit roet in het eten, de bouw van de Waalhaven is vertraagd. Maar in 1928 is het dan zover en voor het 'parkbos in ongerepte staat' naar het idee van Granpré Molière, Verhagen en Klijnen kunnen de eerste eiken kunnen geplant worden. De Rotterdamse schooljeugd draagt op speciale boomplantdagen hun steentje bij aan het bos. Op de wijs van "Waar de blanke top der duinen" zongen de kinderen bij het planten: "Daarom zing ik blij vandaag, kleine boom ik plant U graag."

Inrichting park De verdere uitvoering van het bos komt min of meer buiten de officiële besluitvorming om, met veel bemoeienissen van Rotterdammers zoals Van der Mandele en Van Beuningen en niet geheel volgens tekening van de twee ontwerpers van Gemeentewerken, J.R.A. Koops en J.T.P. Bijhouwer, tot stand. Zo kwamen het getekende openluchtzwembad en de plantentuin er niet. Wel werd de rondweg langs de buitenrand gebouwd, een 'parkway' naar Amerikaans voorbeeld: een groene laan, die ontworpen is op de belevingswaarde voor de automobilist. Verschillende accommodaties voor veldsport, paardensport en golf werden verspreid aan de randen van het park aangelegd. Ook werden er enkele moderne, witte villa's in het park gebouwd en twee gerestaureerde molens: De Lelie en De Ster bleven. Een deel van de westelijke oever van de plas werd ingericht als zandstrandje, waar tegenwoordig nog steeds veel wordt gezwommen en in het noordelijke deel werd een dierenweide met vogels en kleinvee aangelegd. In de jaren dertig, crisistijd, hielpen werklozen mee met de aanleg.

Schade door WO II Het jonge bos heeft daarna sterk te lijden gehad van de Tweede Wereldoorlog, toen de Duitsers er hun kampementen en afweergeschut hadden. Tijdens de hongerwinter in 1944 worden veel bomen weer opgestookt in de kachel van de noodlijdende Rotterdammers.

Officiële opening pas in wederopbouw Na de oorlog wordt het vele puin afkomstig uit het centrum van de gebombardeerde stad gedumpt in de zuidelijke en oosthoek van de Plas. Zo ontstaat een groep kleine eilanden, die ten behoeve van wandelaars worden verbonden met een reeks loopbruggen. Brokstukken van de Laurenskerk worden gebruikt als speelblokken. Toen in 1953 het Kralingse Bos officieel geopend werd, leek het erop dat er geen Rotterdammer was, die zich niet met het Bos had bemoeid. Het Kralingse Bos verwerft in de zomer van 1970 grote bekendheid vanwege het Holland Pop Festival, het Europese Woodstock met optreden van beroemde bands zoals Pink Floyd, The Byrds, Santana en Focus. Maar ook als wandelgebied is het Kralingse Bos immer een populaire plek om te verpozen geweest getuige de foto van Ary Groeneveld uit 1972.

Audiovisueel spektakel Deze herfstvakantie vormt het bos het decor van een audiovisueel spektakel dat eerder in Antwerpen plaatsvond. Producenten Mundomatic, Mojo en La Tilia laten het bos tot leven komen. Nederlands bekendste trompettist Eric Vloeimans componeerde speciaal voor De Grote Schijn een muziekstuk dat te horen zal zijn op een hoogtepunt tijdens de spectaculaire avondwandeling door het Kralingse Bos. Als inwoner van Rotterdam en regelmatige bezoeker van het bos vond hij het een eer een stuk te schrijven voor dit park. Voor de Grote Schijn kun je hier tickets bestellen. Genieten zonder een kaartje te kopen kan natuurlijk altijd; je hoeft slechts een goede dag uit te kiezen voor een wandeling met Zonne Schijn.

Bronnen: Fragment Film: Gemeentelijke Rotterdamsche schoollbioscoop, 4016_BB-0725, Stadsarchief Rotterdam, Foto's: Ary Groeneveld, Stadsarchief Rotterdam en Nationaal Archief. Informatie: Wikipedia, Stichting Natuurcentrum Rotterdam, Rotterdamse parken, Architectuurgids en Engelfriet. Alie Engelfriet heeft haar belevenissen als schoolmeisje op een boomplantdag in 1931 in dit verhaal beschreven.