Dudok Bijenkorf gevelsteen teruggeplaatst

De Bijenkorf-gevelsteen is een monumentaal kunstwerk dat hing aan het vooroorlogse, door architect Dudok ontworpen, warenhuis. Na de sloop van het gebouw in 1960, werd de steen door de Bijenkorf bewaard. Mede door de inzet van Historisch Genootschap Roterodamum is dit waardevolle kunstwerk de afgelopen jaren gerestaureerd. Zaterdag 14 september werd het tastbare en herkenbare overblijfsel van het vooroorlogse Rotterdam door burgemeester Aboutaleb onthuld op de Coolsingel. Ditmaal niet aan een gebouw maar op een sokkel.

Het kunstwerk hing van 1930-1960 aan het Magazijn De Bijenkorf van architect Willem Dudok (1884-1974), gelegen aan het Van Hoogendorpsplein ter hoogte van het Churchillplein. Het gebouw werd beschouwd als een architectonisch hoogstandje met zijn glazen gevels, roltrappen en snelle liften. Bij binnenkomst hoefden klanten hun voeten niet te vegen want de trillende matten bij de ingang schudden het vuil van de schoenen en dat vuil werd ondergronds afgevoerd. 

Bij het bombardement op 14 mei 1940 werd ook de Bijenkorf geraakt. Twaalf bommen vielen op het dak, eentje drong zelfs door tot in de kelder. Tweederde van het gebouw werd verwoest. De liften lagen uitgebrand onderin de kokers en de vloer was veranderd in een tapijt van gesmolten gloeilampen. Het restant werd weer in gebruik genomen, maar de Bijenkorf besloot een nieuw gebouw op een andere plek te bouwen zodat de Coolsingel doorgetrokken kon worden in de Schiedamsedijk. De nieuwe Bijenkorf werd ontworpen door Marcel Breurer en in 1957 geopend. In 1960 werd het gebouw van Dudok gesloopt.

Het gevelkunstwerk van beeldhouwer Hendrik van den Eijnde (1869-1939) heet: De werkende mens. De beeldengroep geeft een heroïsch beeld van hoe de koopwaar van over de hele wereld per stoomtrein, oceaanstomer en vliegtuig werd aangevoerd naar het luxe warenhuis. De andere kant van het kunstwerk geeft een stoet figuren weer die van heinde en ver goederen aanvoeren onder aanvoering van een muzikant. Op de kop van het werk staat in art-deco schrift 'De Bijenkorf'.

Van den Eijnde werd vooral bekend als beeldhouwer van monumenten en gevelversieringen aan woonhuizen en bedrijfsgebouwen maar ontwierp ook meubels en was een bekend tekenaar en graficus. De geboren Haarlemmer gaf leiding aan het beeldhouwers atelier waar onder andere Hildo Krop en Anton Rädecker werkten. Hij heeft ook beelden vervaardigd voor de Bijenkorf in Den Haag en verder het Scheepvaarthuis in Amsterdam, het voormalige hoofdpostkantoor (nu bibliotheek) in Utrecht. Zijn werk loopt parallel met de bloeitijd van de Amsterdamse School.

Bron: Historisch Genootschap Roterodamum, BKOR