Boek over kunstenaarsfamilie Wirtz

Het schrijven van een monografie over een minder bekende architect of beeldend kunstenaar is geen sinecure. Een hoop uitzoekwerk, vooral als er geen deugdelijk werkoverzicht of persoonlijk archief is. En dan is er meestal ook geen uitgever te vinden voor zo’n project, zodat er een publicatie in eigen beheer of als e-boek volgt. In plaats van een bescheiden auteurshonorarium kost zo’n project alleen maar geld. Het is dan ook eerder regel dan uitzondering dat dit soort publicaties het werk zijn van een zoon of dochter of ander familielid. Paul C. Guijt is zo’n uitzondering: hij raakte geïntrigeerd door een kunstwerk van Carel Wirtz, ontdekte dat er drie Carel Wirtzen waren geweest en zocht deze kunstenaarsfamilie uit. In het boek Wirtz, Wirtz, Kindler, Van Hove & Van Dieren worden maar liefst twaalf kunstenaars, verbonden door een familieband, geportretteerd.

Voor geïnteresseerden in de wederopbouw van Rotterdam is vooral het hoofdstuk over de architect Carel Wirtz interessant. Geen erg bekende naam, maar het moet wel heel gek lopen als je als Rotterdammer nooit een werk van hem hebt bezocht. Wirtz was vooral interieurarchitect en in die hoedanigheid gaf hij vorm aan de Rotterdamse bioscopen Corso en Calypso en verbouwde hij het Luxor Theater. En dan is er ook nog zijn bijdrage aan het interieur van het ss Rotterdam. De Ritz Carlton, de Tropic bar, de Smoking room, de Card Room en de Library Room zijn nog steeds te bezoeken.

Carel Lodewijk Wilhelm Wirtz (1916-2002) was een neef van beeldhouwer Carel Wirtz (1872-1956), illustrator Willem Wirtz (1888-1935) en cellist Bart Wirtz (1875-1969). Zij stamden af van de eerste Carel Wirtz (1841-1935), musicus en componist. ‘Onze’ Carel Wirtz groeide op in Rotterdam en studeerde Meubelconstructie en Binnenhuiskunst aan de Haagse Academie van Beeldende Kunsten. Een betrekkelijk nieuwe opleiding. Rond 1940 startte hij een eigen praktijk, maar tijdens de oorlogsjaren was hij vooral actief in het verzet.

Na de bevrijding werkte hij vooral aan scheepsinterieurs, van oudsher een belangrijke opdrachtenbron voor (binnenhuis)architecten in Nederland. Het gerenoveerde ss Nieuw Amsterdam, het ss Statendam en het ss Rotterdam. Dat laatste wordt algemeen gezien als het hoogtepunt van de naoorlogse interieurarchitectuur in combinatie met beeldende kunst en kunstnijverheid.

Wirtz maakte ook een kunstwerk voor de Smoking Room: een bronzen samenstel van rechthoeken met daarin blokken perspex waarin zeedieren, spinnen en insecten zijn ‘gevangen’. Wirtz ontwierp ook de meubels, verlichting en vloerbedekking.

Wirtz was bevriend met architect Joost Boks, waarvoor hij opdrachten uitvoerde, zoals het interieur van het Delta Hotel in Vlaardingen. En voor Hugh Maaskant maakte hij interieurs op de Scheveningse Pier en het Tomado Huis in Dordrecht.

In de latere bioscoopinterieurs van Calypso (1970) en de verbouwing van Luxor (1972) is het kleurgebruik en de vormentaal geëvolueerd van de typische modernistische wederopbouw naar een vrolijk en zwierig jaren zeventig design.

Wirtz was betrokken bij de Rotterdamse Kunstkring en de vereniging Bouwkunst en Vriendschap. Ook was hij actief in de Vereniging van Beoefenaars der Gebonden Kunsten (GKf) en de Internationale Federatie van Interieurarchitecten (IFI). Hij gaf vanaf 1966 les aan de Rotterdamse kunstacademie.

Het is mooi dat er nu een deugdelijk overzicht van het werk van deze architect is.

Paul C. Guijt

Wirtz, Wirtz, Kindler, Van Hove & Van Dieren

Het boek is door de schrijver in eigen beheer uitgegeven en voor 49 euro te koop bij Amazon.

www.paulguijt.nl